|
Nowo¶ci |
|
|
Informacje |
|
|
Plan
emisyjny monet
i banknotów w 2018 roku:
Polska Reprezentacja Olimpijska PyeongChang
- 200 zł, 10
zł
Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni August Emil
Fieldorf „Nil”
- 10 zł
Wielcy polscy ekonomiści
Fryderyk Skarbek
- 10zł
Moneta okolicznościowa z napisem 100-lecie odzyskania przez Polskę
niepodległości
- 5 zł
Polskie Termopile - Hodów
- 10 zł
100-lecie czynu zbrojnego Polonii amerykańskiej
- 10 zł
Skarby Stanisława Augusta
Henryk Walezy
- 500 zł, 50 zł
Historia monety polskiej boratynka, tymf Jana Kazimierza
- 20 zł
760-lecie Towarzystwa Strzeleckiego Bractwa Kurkowego
w Krakowie
- 10 zł
100-lecie powstania Gimnazjum
i Liceum im. Stefana Batorego
w Warszawie
- 10 zł
POLONIA RESTITUTA
- 10 zł
125-lecie działalności Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie
- 10 zł
Niepodległość
- 20 zł (banknot
kolekcjonerski)
Stulecie odzyskania przez Polskę
niepodległości – Ignacy Jan Paderewski
- 100 zł, 10 zł
100. rocznica odzyskania przez Polskę
niepodległości
- 1 zł, 2018 zł, 100 zł
Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni
– Hieronim Dekutowski „Zapora”
- 10 zł
100. rocznica wybuchu Powstania
Wielkopolskiego
- 200 zł, 10 zł
|
|
|
|
|
|
Wiadomo¶ci |
|
|
|
|
2 z³, 70. rocznica utworzenia Polskiego Pañstwa Podziemnego, 2009 |
|
|
Nazwa |
Cena brutto |
|
2 z³, 70. rocznica utworzenia Polskiego Pañstwa Podziemnego, 2009 |
4.00 PLN |
|
Producent: NBP - monety Nordic Gold
ID: 1169
Moneta obiegowa 2 z³ - 70. rocznica utworzenia Polskiego Pañstwa Podziemnego, 2009
Nomina³: 2 z³
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1 Stempel: zwyk³y ¦rednica: 27,00 mm Waga: 8,15 g Wielko¶æ emisji: 1.000.000 szt. Data emisji monet w NBP: 10.12.2009 r.
Moneta obiegowa o tematyce historycznej, dotycz±cej 70. rocznicy utworzenia Polskiego Pañstwa Podziemnego.
*****
27 wrze¶nia 1939 r. w
oblê¿onej Warszawie powo³ano do ¿ycia S³u¿bê Zwyciêstwu Polski,
organizacjê bêd±c± zal±¿kiem Polskiego Pañstwa Podziemnego.
Twórcy SZP uwa¿ali, ¿e w jednej wojskowo-cywilnej
organizacji konspiracyjnej powinien siê skupiaæ wysi³ek spo³eczeñstwa
polskiego, d±¿±cego do odzyskania niepodleg³o¶ci.
Na czele SZP stan±³ genera³ Micha³ Karaszewicz-Tokarzewski ps.
„Torwid” jako jej dowódca. Jego
zastêpc±, a jednocze¶nie komisarzem cywilnym by³ bohaterski prezydent
stolicy Stefan Starzyñski. Po jego aresztowaniu (27 pa¼dziernika 1939)
stanowisko to obj±³ Mieczys³aw Niedzia³kowski z PPS (aresztowany 22
grudnia 1939).
Ju¿ 10 pa¼dziernika 1939 r. utworzono G³ówn± Radê Polityczn±
SZP. W jej sk³ad wchodzili przedstawiciele najwa¿niejszych,
dzia³aj±cych konspiracyjnie, partii politycznych: PPS, SD, SL i SN.
Krajowa koncepcja utworzenia jednej wojskowo-cywilnej organizacji
konspiracyjnej nie zosta³a zaakceptowana przez rz±d Rzeczypospolitej
Polskiej, który powsta³ pod przewodnictwem genera³a
W³adys³awa Sikorskiego na prze³omie wrze¶nia i pa¼dziernika 1939 r. w
Pary¿u.
13 listopada 1939 r. premier Sikorski powo³a³ Komitet
Ministrów dla Spraw Kraju oraz organizacjê wojskow±
– Zwi±zek Walki Zbrojnej, z genera³em Kazimierzem Sosnkowskim
jako komendantem g³ównym. W okupowanym kraju tworzono,
g³ównie w wyniku przekszta³cania struktur SZP, komendy
obszarów i okrêgów ZWZ.
Od czerwca 1940 r., po kapitulacji Francji, komendantem
g³ównym ZWZ zosta³ dotychczasowy komendant okupacji
niemieckiej genera³ Stefan Grot-Rowecki. Po jego aresztowaniu 30
czerwca 1943 r., dowódc± Armii Krajowej zosta³ genera³
Tadeusz Bór-Komorowski.
Naczelnym zadaniem Polskiego Pañstwa
Podziemnego by³o przygotowanie i przeprowadzenie zwyciêskiego powstania
powszechnego. Dlatego te¿ oprócz rozwijania struktur
terytorialnych tworzono w ramach ZWZ (od 1942 r. Armii Krajowej)
specjalne formacje, przeznaczone do realizacji wyznaczonych zadañ.
Jedn± z takich formacji by³ „Wachlarz”, powo³any w
celu stworzenia os³ony od wschodu bazy powstañczej na terenie kraju.
Wed³ug planu powstania powszechnego w momencie mobilizacji i
przystêpowania do jawnej walki oddzia³y Armii Krajowej mia³y przyjmowaæ
nazwy przedwojennych jednostek Wojska Polskiego, stacjonuj±cych na
danym terenie. Na prze³omie 1943 i 1944 r. zmieniono plan powstania
powszechnego wobec spodziewanego wkroczenia na terytorium II
Rzeczypospolitej Armii Czerwonej (po zerwaniu stosunków
dyplomatycznych sowiecko-polskich w wyniku odkrycia zbrodni
katyñskiej). Nasilono akcjê sabota¿owo-dywersyjn± pod kryptonimem
„Burza”.
W ramach tej akcji oddzia³y Armii Krajowej
przystêpowa³y do otwartej zbrojnej walki z oddzia³ami niemieckimi,
celem wyzwolenia g³ównych o¶rodków pañstwa
polskiego. Tak by³o we Lwowie i Wilnie (operacja „Ostra
Brama”), a tak¿e na Wo³yniu.
Ogromn± rolê w dzia³alno¶ci ZWZ-AK odgrywa³ wywiad. Jedn± z jego
cenniejszych akcji tak¿e dla naszych aliantów, by³o
rozpracowywanie przez polskie podziemie produkcji niemieckiej
„cudownej broni” – pocisków V1
i V2. Inn±, niezmiernie wa¿n± dzia³alno¶æ prowadzi³o Biuro Informacji i
Propagandy, wydaj±ce w tysi±cach egzemplarzy prasê i broszury
konspiracyjne.
Zagro¿enie istnienia niepodleg³ej Polski w wyniku powo³ania przez
Sowietów Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego
przyczyni³o siê do podjêcia przez naczelne w³adze Polskiego Pañstwa
Podziemnego dramatycznej decyzji o rozpoczêciu 1 sierpnia 1944 r.
powstania w Warszawie.
Pomimo bohaterskiej dwumiesiêcznej walki
powstanie upad³o. Genera³ Bór-Komorowski, przed
pój¶ciem do niewoli, wyznaczy³ na swojego nastêpcê genera³a
Leopolda Okulickiego ps. „Nied¼wiadek”. By³ on
ostatnim dowódc± Armii Krajowej. Aresztowano go w marcu 1945
r., zmar³ w grudniu 1946 r. w wiêzieniu Butyrki w Moskwie.
W ramach Polskiego Pañstwa Podziemnego funkcjonowa³a te¿ Delegatura
Rz±du na Kraj. W maju 1940 r. zosta³ wys³any z Pary¿a do Warszawy p³k
Jan Skorobohaty-Jakubowski ps. „Vogel”, jako
tymczasowy delegat rz±du. 3 grudnia 1940 r. premier RP gen. Sikorski
mianowa³ dwóch g³ównych delegatów
rz±du: Adolfa Bniñskiego – na ziemie wcielone do III Rzeszy
– oraz Cyryla Ratajskiego – na obszar tzw.
Generalnego Gubernatorstwa. W ramach Delegatury tworzono struktury
terenowe, obejmuj±ce poszczególne województwa
(Okrêgowe Delegatury Rz±du) oraz powiaty (Powiatowe Delegatury Rz±du).
Po aresztowaniu Adolfa Bniñskiego i dymisji Cyryla Ratajskiego
delegatem rz±du na kraj zosta³ mianowany prof. Jan Pieka³kiewicz. Po
jego aresztowaniu (19 lutego 1943) stanowisko to obj±³ Jan Stanis³aw
Jankowski – aresztowany (ju¿ jako wicepremier rz±du RP) przez
NKWD w marcu 1945 r. Zmar³ w marcu 1953 r. w sowieckim wiêzieniu we
W³odzimierzu nad Kla¼m±.
dr Waldemar Grabowski, Instytut Pamiêci Narodowej
¼ród³o: NBP / Mennica Polska
|
|
|
|
|