Z³ota moneta kolekcjonerska z bursztynem - 5 z niesamowitej serii monet kolekcjonerskich o miêdzynarodowym charakterze i niskim nak³adzie - "Szlak Bursztynowy" - "Amber Route".

• Awers: w centrum monety, stylizowany wizerunek powozu, w którym bursztyn by³ przewo¿ony przez Rzymian na trasie od Morza Ba³tyckiego do W³och. Za koszykiem, po lewej stronie, stylizowany obraz g³owy Rzymianina. Na tle stylizowanej mapy znajduje siê zarys Morza Ba³tyckiego. Na górze, wzd³u¿ krawêdzi, pó³okr±g³y napis: BURSZTYNOWY SZLAK. Na dole, pó³okr±g³y napis: NIUE ISLAND, nad nim, nomina³: 5 dolarów. Wizerunek królowej Elizabeth II oraz znak Mennicy (MW), znajduj± siê po lewej stronie koszyka. Na prawo g³owy królowej widnieje napis: Elizabeth II, a pod nim rok emisji: 2009.
  
  
• Rewers: z lewej strony wizerunek antycznej monety z czasów istnienia szlaku bursztynowego, znalezionej w Starym Hradisku, a obok niej wstawka z bursztynu. Z prawej strony wizerunek staro¿ytnej bi¿uterii - zawieszki. Na dole, wzd³u¿ krawêdzi pó³okr±g³y napis w jêzyku polskim: "Stare Hradisko".

Ta piêkna seria liczyæ bêdzie osiem okazów numizmatycznych, upamiêtniaj±cych miasta, przez które przebiega³ s³ynny Bursztynowy Szlak:

Ciekawy temat, ekstremalnie niski nak³ad, urzekaj±cy szczegó³ami projekt oraz przyci±gaj±cy uwagê bursztyn to atuty tej piêknej monety z niesamowitej serii 8 z³otych monet "Szlak Bursztynowy" -"Amber Route".


"Szlak Bursztynowy" to ciesz±ca siê ogromn± popularno¶ci± seria piêknych monet kolekcjonerskich wybitych przez Mennicê Polsk± na zlecenie emitenta z Niue Island.

Cechami charakterystycznymi dla tej serii jest wstawka z bursztynu oraz niski nak³ad. Monety upamiêtniaj± g³ówne miasta przez które przebiega³ dawny szlak powi±zañ handlowych pomiêdzy europejskimi krajami basenu Morza ¦ródziemnego, a ziemiami le¿±cymi na po³udniowym wybrze¿u Ba³tyku.

Szlak swoj± nazwê zawdziêcza wyprawom organizowanym g³ownie po bursztyn. Pierwsze wyprawy po ten dawny przedmiot wymiany handlowej odbywa³y siê w V w. p.n.e.

Dok³adny przebieg szlaku nie zosta³ jednoznacznie okre¶lony, przyjmuje siê, ¿e przebiega³ przez Kaliningrad, Gdañsk, Elbl±g, Wroc³aw, Stare Hradisko, Szombathely, Carnuntum, Aquilei.

Staré Hradisko (Morawy, republika Czeska) - na oppidum w Starym Hradisku znaleziono ogromn± ilo¶æ bursztynu, g³ównie surowych bry³, ale te¿ gotowych wyrobów (ozdoby, figurki), jak równie¿ przedmiotów pochodz±cych z warsztatów italskich (naczynia br±zowe i szklane, ceramika). Znaleziska oraz liczne z³ote monety dowodz±, ¿e oppidum, czyli ufortyfikowane obronne miasto bêd±ce centrum wytwórczo¶ci rzemie¶lniczej i dzia³alno¶ci handlowej, by³o wa¿nym centrum handlowym na szlaku bursztynowym.

To po³o¿enie by³o ¼ród³em ekonomicznego rozwoju i bogactwa. Oppidum funkcjonowa³o w ostatnich wiekach przed Chrystusem. Jego opuszczenie w I w. wi±za³o siê zapewne ze zmianami etnicznymi - wej¶ciem plemion germañskich na teren Moraw.


The "Amber Route" series of coins is struck by the Mint of Poland. The silver and gold coins are decorated with amber.

The Amber Route follows the path of merchants who travelled these areas to buy amber - these travels started as early as the 1st century BC. The Amber Route is also a cover name for the multiple commercial relationships between the Mediterranean and Baltic countries.

The series includes the following coins: Russian Kaliningrad, Polish Gdañsk, Polish Elbl±g, Polish Wroc³aw, Czech Stare Hradisko, Hungarian Szombathely, Austrian Carnuntum, and Italian Aquilei.

Bursztyn - okre¶lany tak¿e jako Jantar, Z³oto Pó³nocy, Z³oto Ba³tyku, Dobry Kamieñ, ¦wiêty Kamieñ, Amber, Elektrum - to budz±ca zachwyt kopalna ¿ywica sprzed 40 mln lat, niezwyk³a i tajemnicza, posiadaj±ca dobroczynne w³a¶ciwo¶ci, które doceniono ju¿ w wiekach ¶rednich. Ta kopalna ¿ywica drzew iglastych, a w rzadszych przypadkach ¿ywicuj±cych li¶ciastych drzew z grupy bobowców, wystêpuje a¿ w oko³o 60 gatunkach.
Bursztyn znany by³ od dawna:

• Grecy nazywali ten kamieñ elektron, co oznacza ¶wiec±cy i b³yszcz±cy,
• Rzymianie nazywali bursztyn lyncurium, czyli mocz rysia, albowiem wed³ug legendy z³ocisty kamieñ powsta³ ze skamienia³ego moczu tego drapie¿nika,
• succinum to ³aciñska nazwa bursztynu u¿ywana w farmacji, powsta³a od ³ac. succus (sok),
• sukcynit - nazwa geologiczna, pochodzi od succinum (sok, ¿ywica drzewna),
• Egipcjanie nazywali bursztyn sokal,
• Arabowie nazywali bursztyn anbar, poniewa¿ zapach pocieranego bursztynu kojarzy³ siê z zapachem ambry,
• Persowie nazywali kamieñ karuba - z³oty rabu¶,
• W³osi - ambra gialla,
• za¶ Szwedzi - raf, co oznacza znaczy chwytaæ,
• s³owiañska nazwa jantar zosta³a przejêta od Litwinów, a ta od fenickiej nazwy jainitar - ¿ywica morska.
  

Magiczna moc lecznicza i p³yn±ca z niego pozytywna energia zawdziêczana jest jonom ujemnym, które m.in. pobudzaj± system nerwowy oraz ³agodz± stany reumatyczne, zapalne. W ezoteryce elektryczne w³a¶ciwo¶ci bursztynu przyci±gaj± do cz³owieka wiêksze ilo¶ci si³y ¿yciowej i równowa¿y cia³o eteryczne. Mia³ on te¿ wp³ywaæ pozytywnie na rozwój zdolno¶ci paranormalnych.

W medycynie ludowej dym bursztynowych kadzide³ek zabija³ bakterie, a noszone na szyi korale zapobiega³y bólom gard³a i g³owy oraz wzmacnia³y tarczycê. Ogrzane grudki bursztynu stosowa³o siê do wyci±gania z oczu cia³ obcych (muszek, py³ków).

Ut³uczony proszek za¿ywano jak tabakê, co mia³o oczy¶ciæ zatoki i pozbyæ siê kataru. Wspó³czesna litoterapia stosuje bursztyn jako nalewkê w leczeniu chorób tarczycy, gard³a, przy chrypce i reumatyzmie.


Bursztyn ba³tycki (sukcynit, „ba³tyckie z³oto”) to odmiana bursztynu, substancja organiczna, ¿ywica kopalna, która powsta³a w warunkach naturalnych co najmniej przed 40 milionami lat; pochodzi z utworów trzeciorzêdowych (od eocenu po miocen dolny).

Ciekawostki na temat bursztynu ba³tyckiego:

• jako jedyny w¶ród ¿ywic kopalnych zawiera du¿o (od 3-8%) kwasu bursztynowego, najwiêcej w korze, swojej zewnêtrznej warstwie,
• wyj±tek stanowi znajdowany w okolicach Gdañska gedanit,
• w dotyku jest ciep³y, a ogrzany w d³oni przyjemnie pachnie,
• w s³onej wodzie p³ywa, za¶ w s³odkiej tonie,
• ma zdolno¶æ do uzyskiwania ³adunku elektrycznego,
• przy potarciu ³aduje siê ujemnie, korzystnie dla cz³owieka,
• pali siê jasnym p³omieniem,
• ³atwo poddaje siê obróbce,
• zmienia siê pod wp³ywem dzia³ania ¶wiat³a,
• gwa³townie podgrzany pêka,
• temperatura miêknienia bursztynu to oko³o 150°C,
• topi siê on przy temperaturze 350°C,
• poddaje siê barwieniu przy pomocy substancji organicznych, a tak¿e syntetycznych,
• mo¿na go poddawaæ termicznemu procesowi klarowania oraz barwienia, a tak¿e prasowania.
  

Znaczenie bursztynu:

• niekiedy zawiera bardzo cenne z punktu widzenia naukowego i wyj±tkowo atrakcyjne dla kolekcjonerów inkluzje, czêsto doskonale zachowanych organizmów zwierzêcych i ro¶linnych,
• bursztyn ba³tycki od najdawniejszych czasów by³ u¿ywany jako kamieñ ozdobny i leczniczy, ozdoby i amulety wyrabiano z niego ju¿ w paleolicie,
• handlowano nim w ca³ej Europie,
• niezwyk³ym powodzeniem cieszy³ siê w Cesarstwie Rzymskim, wyprawy po niego by³y organizowane od V w. p.n.e. i wiod³y tzw. szlakiem bursztynowym od Adriatyku do wybrze¿y Morza Ba³tyckiego,
• fascynuj±cy od lat bursztyn wykorzystywany jest w sztuce i rzemio¶le, ci±gle nale¿y do wysoko cenionych kamieni ozdobnych, wykonuje siê bowiem z niego przedmioty u¿ytkowe i ozdobne oraz bi¿uteriê, czêsto o du¿ej warto¶ci artystycznej,
• ceniony ju¿ w ¶redniowieczu, przez Greków i Rzymian, za walory dekoracyjne, stanowi ¼ród³o inspiracji jubilerskich do dnia dzisiejszego, obecnie wyroby z bursztynu, s± najbardziej po¿±dan± pami±tk± z pobytu w Polsce,
• najbardziej znanym dzie³em jest Bursztynowa komnata, która zaginê³a bez wie¶ci podczas II wojny ¶wiatowej,
• jest wykorzystywany w przemy¶le kosmetycznym, farmaceutycznym i medycynie,
• najwiêksza znana bry³a wa¿±ca 9,75 kg zosta³a znaleziona w 1860 r. w okolicach Kamienia Pomorskiego, obecnie okaz ten znajduje siê w Muzeum Przyrodniczym Uniwersytetu im. Humboldta w Berlinie,
• najciekawsze kolekcje mo¿na podziwiaæ w Muzeum Ziemi PAN w Warszawie i Muzeum Zamkowym w Malborku.
  

Szlak bursztynowy - w szerszym znaczeniu - to okre¶lenie powi±zañ handlowych pomiêdzy europejskimi krajami basenu Morza ¦ródziemnego, a ziemiami le¿±cymi na po³udniowym wybrze¿u Ba³tyku. Natomiast w znaczeniu wê¿szym - szlak bursztynowy oznacza przebieg tras zorganizowanych wypraw po bursztyn, nasilonych od I w. naszej ery. Wspó³czesny Szlak Bursztynowy - Amber Route - to podró¿ przez wielowiekow± tradycjê, która na Pomorzu odcisnê³a swój ¶lad, gdzie bursztyn ma szczególn± warto¶æ, stanowi±c dumê mieszkañców, rzemie¶lników, czy bursztynników.

Pocz±tkowo bursztyn by³ przedmiotem wymiany handlowej, w której po¶rednikami byli Celtowie. Pierwsze zorganizowane wyprawy po elektron odbywa³y siê w V w. p.n.e.. Nie dociera³y one jednak do wybrze¿y Ba³tyku, dokonuj±c transakcji z celtyckimi po¶rednikami.

Dopiero po podboju terenów nad ¶rodkowym Dunajem, Rzymianie rozwinêli od I wieku n.e. handel bursztynem na du¿± skalê, organizuj±c kilkoma drogami wyprawy z Panonii nad Ba³tyk, szczególnie do Sambii. Szczytowy rozwój tego handlu przypada na III w. a od po³owy IV w. wymiana stopniowo zamiera³a. G³ównym o¶rodkiem handlu bursztynem na terenie imperium rzymskiego by³a Akwileja.

Dok³adny przebieg szlaku nie zosta³ jednoznacznie okre¶lony. Wiadomo jedynie, ¿e wiód³ pocz±tkowo przez Bramê Morawsk±, nastêpnie skrêca³ na pó³noc i przez ¦l±sk oraz Kujawy z brodem przez Wis³ê w Ot³oczynie ko³o Torunia prowadzi³ nad Ba³tyk. Jego przebieg prawie dok³adnie pokrywa siê z dzisiejsz± budowan± autostrad± A1. Jego warianty s± rekonstruowane na podstawie wzmianek staro¿ytnych pisarzy, ale g³ównie poprzez wyniki badañ archeologicznych.

Szlak znacz± znaleziska rzymskich monet, wyroby z br±zu, ceramika rzymska (terra sigillata) i skarby bursztynu. Na szlaku le¿a³ z pewno¶ci± dzisiejszy Wroc³aw. Na terenie jego osiedla Partynice znaleziono w XIX w. du¿y skarb bursztynu pochodz±cy z I w. naszej ery, wa¿±cy oko³o 500 kilogramów. Chocia¿ jak to w takich wypadkach bywa, niektórzy mówi± o 2 750 kg.

Z du¿ym prawdopodobieñstwem mo¿na zaryzykowaæ twierdzenie, ¿e g³ówna nitka szlaku, poczynaj±c od prze³omu tysi±cleci bieg³a z Wiednia (Vindobony) przez Brno, K³odzko, Wroc³aw, Kalisz, Toruñ, ¦wiecie.

¼ród³o: Mennica Polska S.A. / Wikipedia