Pocysterskie dziedzictwo w
Trzebnicy
Trzynastowieczna
Trzebnica by³a miejscem ¿ycia i dzia³alno¶ci
¶w. Jadwigi ¦l±skiej, ¿ony ksiêcia Henryka I Brodatego. Z jej
inicjatywy
powsta³o tu opactwo cysterek z przyklasztornym ko¶cio³em pod
wezwaniem ¶w. Bart³omieja Aposto³a i Naj¶wiêtszej Marii Panny
– obiekty zaliczane dzisiaj do zabytków klasy
zerowej.
www.numizmatyczny.pl
Dziêki nim
miasto zajmuje wa¿ne miejsce na europejskim Szlaku Cysterskim
i przyci±ga tysi±ce turystów z ca³ego ¶wiata.
Zespó³ jest jednym
z dwunastu zachowanych najwiêkszych ¶redniowiecznych
zabytków
architektury sakralnej w ¶rodkowej Europie. W ci±gu wieków
by³
kilkakrotnie przebudowywany.
W latach
1696-1726 pierwotny klasztor zburzono i wzniesiono
nowy, w stylu barokowym. Jest to budowla dwupoziomowa,
w kszta³cie czworoboku o wymiarach 115 x 88 m, z dwoma
wewnêtrznymi dziedziñcami. Zwraca w niej uwagê m.in. portal
pó³nocny, prowadz±cy do apartamentów opatki
- zaliczany do
arcydzie³ architektonicznej rze¼by barokowej.
Godne uwagi
s±
równie¿ rze¼by i obrazy zdobi±ce wnêtrze klasztoru oraz
eksponaty
zakonnego muzeum. W wirydarzu ¶w. Jadwigi mo¿na zobaczyæ
pozosta³o¶ci pierwotnego opactwa. Zainteresowanie zwiedzaj±cych
budzi tak¿e zabytkowy park klasztorny – z platanami, cisami,
tujami
i mi³orzêbami. Od 1870 r. w trzebnickim klasztorze pracuj± siostry
z Kongregacji Mi³osierdzia ¦wiêtego Karola Boromeusza.
Przyklasztorny
ko¶ció³ jest pierwsz± na ziemiach polskich
budowl±
ceglan±. W nastêpstwie wielokrotnej przebudowy powsta³a z niego
trójnawowa ¶wi±tynia o wystroju barokowym z elementami
rokoka, licz±ca 80 m d³ugo¶ci i 23 m szeroko¶ci. Z pierwotnej
pó¼noromañskiej budowli zachowa³y siê zrêby
murów, dwa
portale - Dawidowy i Maryjny, krypta ¶w. Bart³omieja oraz kaplica
¶w. Jana Chrzciciela.
Z XIII wieku
pochodzi te¿ kaplica ¶w. Jadwigi - pierwsza w Polsce
budowla w stylu czysto gotyckim. Do pere³
sztuki barokowej zalicza siê m.in: wykonany z marmuru i alabastru
imponuj±cy sarkofag ¶w. Jadwigi, stoj±ce przed prezbiterium pos±gi
¶w. Jadwigi i ¶w. El¿biety, o³tarz g³ówny i ambonê - dzie³a
wybitnego
rze¼biarza F.J. Mangoldta, a tak¿e obrazy M. Willmanna, zwanego
„¶l±skim Rembrandtem” i F.K. van Bentuma.
Trzebnicki
ko¶ció³ jest najstarszym sanktuarium na ¦l±sku
– u¶wiêconym kultem ¶w. Jadwigi - oraz jedn± z wa¿niejszych
nekropolii Piastów ¦l±skich. Spoczywa tu Ksi±¿ê Henryk
Brodaty
oraz wielu cz³onków tego rodu, w¶ród nich zmar³a
w 1707 roku
ostatnia z Piastów – Karolina, ksiê¿niczka
legnicko–brzeska.
W 1943 r. na
mocy dekretu papie¿a Piusa XVI ¶wi±tyni nadano
tytu³ bazyliki mniejszej. W 2007 r. Rzymska Kongregacja do Spraw
Duchowieñstwa, za zgod± Ojca ¦wiêtego Benedykta XVI, erygowa³a
Miêdzynarodowe Sanktuarium ¦wiêtej Jadwigi ¦l±skiej w Trzebnicy.
Jego kustoszami s± ksiê¿a salwatorianie.
Obiekt
znajduje siê przy Szlaku Cysterskim. Jest to nie tylko
trasa turystyczno–pielgrzymkowa, ale tak¿e program
„europejskich
dróg kulturowych”, zainicjowany przez Radê Europy.
Jego cele to
przede wszystkim ukazanie wspólnego, duchowego i
kulturowego,
dziedzictwa naszego kontynentu oraz aktywizacja i rozwój
spo³eczno¶ci zamieszkuj±cych rejony, przez które ten szlak
przebiega.
Trzebnica jako najwa¿niejsze sanktuarium archidiecezji wroc³awskiej
jest szczególnie predestynowana do podejmowania na jej
terenie
inicjatyw s³u¿±cych wspó³pracy miêdzy narodami Europy.
Jedn± z
takich inicjatyw by³o utworzenie w 2007 r. Du¿ej ¦cie¿ki
¦wiêtej Jadwigi, w zwi±zku z 740. rocznic± kanonizacji ¦wiêtej Jadwigi.
Trasa zosta³a poprowadzona g³ównie polnymi i le¶nymi
drogami, po
malowniczych wzgórzach oraz przedmie¶ciach Trzebnicy.
Dlatego
poza walorami historyczno–edukacyjnymi, ¶cie¿ka pe³ni
równie¿
funkcjê krajobrazowej trasy turystycznej, zarówno dla
piechurów,
jak i rowerzystów. Trasa tworzy pêtlê o d³ugo¶ci 7 km.
Rozpoczyna
siê i koñczy na placu przed Bazylik± ¦w. Jadwigi. Przechodz±c ¶cie¿k±,
mo¿na zobaczyæ siedem miejsc zwi±zanych z ¿yciem ¶w. Jadwigi. Na
trasie ustawionych zosta³o siedem kamieni kontemplacyjnych,
które
ukazuj± cnoty trzebnickiej ¦wiêtej.
Marek D³ugozima
- Burmistrz Gminy Trzebnica