Moneta okoliczno¶ciowa o nominale 2 z³ ze stopu Nordic Gold wyemitowana w celu uczczenia 100 rocznicy powstania Towarzystwa Opieki nad Ociemnia³ymi z siedzib± w Laskach - jednego z najstarszych stowarzyszeñ charytatywnych w Polsce.

Towarzystwo Opieki nad Ociemnia³ymi zosta³o wpisane do rejestru stowarzyszeñ w dniu 11 maja 1911 roku.

Stowarzyszenie zosta³o za³o¿one z inicjatywy okulisty dr Boles³awa Ryszarda Gepnera, który przedstawi³ swój pomys³ ociemnia³ej hrabiance Ró¿y Czackiej.

Do g³ównych celów towarzystwa nale¿y zapewnienie ociemnia³ym i niewidomym pomocy w zaspakajaniu ich potrzeb socjalnych, rehabilitacyjnych, edukacyjnych oraz religijnych.

Osoby niewidome i s³abowidz±ce w Polsce

● Mimo rozwoju medycyny nadal rodz± siê niewidome dzieci, a ludzie trac± wzrok z powodu ró¿nych schorzeñ i wypadków. Wed³ug danych GUS w Polsce ¿yje ponad 1 800 000 osób niepe³nosprawnych z powodu uszkodzeñ i chorób narz±du wzroku.

● Osoby z uszkodzonym wzrokiem to bardzo zró¿nicowana populacja - ma³e dzieci, m³odzie¿, doro¶li i ludzie w podesz³ym wieku. S± w¶ród nich tacy, którzy urodzili siê niewidomymi lub s³abowidz±cymi i tacy, którzy trac± wzrok ju¿ jako osoby doros³e. Niektórzy nie widz± nic, inni maj± poczucie ¶wiat³a, jeszcze inni widz± ¶wiat niewyra¼nie.

W¶ród ludzi s³abowidz±cych s± tacy, którzy widz± ¶wiat jakby przez mg³ê, a inni we fragmentach. Niektórzy maj± mroczek centralny i wtedy widz± tylko obiekty znajduj±ce siê z boku. Jeszcze inni maj± zawê¿one pole widzenia i widz± jak przez lunetê albo dziurkê od klucza. Mimo tak powa¿nych problemów ludzie ci mog± nadal ¿yæ samodzielnie i aktywnie, konieczne jest jednak, aby otoczenie rozumia³o ich ograniczenia oraz udziela³o wsparcia w sposób umiejêtny.

● Trzeba pomóc osobom trac±cym wzrok i ich bliskim w odnalezieniu siê w nowej sytuacji. Nauczyæ, jak byæ samodzielnym w domu, w podró¿y, w pracy, i jak aktywnie uczestniczyæ w ¿yciu spo³ecznym. Pomoc ta wymaga systemowych rozwi±zañ, trzeba te¿ zabiegaæ o w³a¶ciwe postrzeganie osób z uszkodzonym wzrokiem. Na przyk³ad w odniesieniu do malutkich dzieci trzeba zadbaæ o to, by mia³y odpowiednie zabawki rehabilitacyjne, które stymulowa³yby ich rozwój.

Trzeba zadbaæ, by rodzice, staraj±c siê przywróciæ dziecku widzenie czy zachowaæ jego resztki nie zaniedbywali innych bardzo wa¿nych dziedzin - wychowania, rehabilitacji, ogólnego rozwoju dziecka. Pomoc musi byæ kierowana nie tylko do niewidomego dziecka, ale tak¿e do jego rodziców - najczê¶ciej osób pe³nosprawnych.

W miarê jak dziecko ro¶nie, pojawiaj± siê inne pytania: do jakiej szko³y - specjalnej czy ogólnodostêpnej powinno trafiæ, z jakich mo¿e i powinno korzystaæ podrêczników - w brajlu czy w powiêkszonym druku, co o kszta³ceniu niewidomego czy s³abowidz±cego dziecka powinni wiedzieæ jego nauczyciele. Równie¿ w tych kwestiach potrzebna jest fachowa pomoc i doradztwo.

● Oczywi¶cie odmiennego wsparcia oczekuje niewidoma m³odzie¿, która staje przed wyborem zawodu, kierunku studiów, czy ogólnie swojej ¿yciowej drogi. W zwi±zku z tym m³odzi ludzie oczekuj± podpowiedzi, jak mog± siê zorganizowaæ, tak aby skutecznie sobie pomagaæ, jak mog± dzieliæ siê do¶wiadczeniami, podpowiadaæ sobie wzajemnie, jaki sposób rozwi±zania danego problemu jest najszybszy, najtañszy, najlepszy.

● Ludzie doro¶li maj± jeszcze inne problemy. Jak uzyskaæ now± pracê albo jak w niej siê utrzymaæ; ogólniej jak zdobywaæ ¶rodki do ¿ycia. Zatrudnionych jest zaledwie 18 procent osób bêd±cych w wieku aktywno¶ci zawodowej. Najliczniejsz± grupê stanowi± masa¿y¶ci i fizykoterapeuci oraz pracownicy administracyjno-biurowi.

● Wa¿ne jest tak¿e to, aby osobie niewidomej pomóc opanowaæ proste, ale konieczne ¿yciowe umiejêtno¶ci, takie jak samodzielne, bezpieczne przemieszczanie siê z bia³± lask±, prowadzenie gospodarstwa domowego.

Osobê s³abowidz±c± trzeba nauczyæ jak najskuteczniej wykorzystywaæ posiadane resztki widzenia, jak korzystaæ z pomocy optycznych (lupy, lunety), odpowiedniego ¶wiat³a, z w³a¶ciwie zró¿nicowanych i skontrastowanych kolorów. Umiejêtno¶ci tych osoby niewidome i s³abowidz±ce uczone s± w czasie szkoleñ grupowych i indywidualnych.

● Odrêbn± kategoriê stanowi± ludzie w wieku podesz³ym. Oni potrzebuj± przede wszystkim zwyk³ej ¿yciowej opieki, fachowej pomocy w za³atwieniu codziennych spraw, a czasem po prostu obecno¶ci drugiego cz³owieka.

Polski Zwi±zek Niewidomych prowadzi trzy domy pomocy spo³ecznej dla osób niewidomych w podesz³ym wieku.

● Aby cz³owiek móg³ ¿yæ pe³ni± ¿ycia, nie wystarczy zaspokajanie podstawowych, ¿yciowych potrzeb. Osoby niewidome i s³abowidz±ce, jak wszyscy inni ludzie, potrzebuj± mieæ dostêp do kultury, do wiedzy, do bie¿±cej informacji. Wspó³czesne technologie pozwalaj± na korzystanie przez osoby z uszkodzonym wzrokiem z komputera i Internetu.

● Niewidomi i s³abowidz±cy próbuj± swoich si³ w takich dziedzinach jak: recytacja, teatr, muzyka, ¶piew, rze¼ba, a w wypadku s³abowidz±cych tak¿e malarstwo.

● W 2011 r. minê³a 60. rocznica powstania Polskiego Zwi±zku Niewidomych - najwiêkszej organizacji zrzeszaj±cej samych niewidomych i s³abowidz±cych.

● Polski Zwi±zek Niewidomych jest jedn± z ponad 5000 zarejestrowanych w Polsce organizacji pozarz±dowych po¿ytku publicznego. Ze wzglêdu na liczbê cz³onków jest to najbardziej reprezentatywne stowarzyszenie ¶rodowiska osób niewidomych i s³abowidz±cych.

● PZN jest organizacj± samopomocow± powo³an± przez samych niewidomych, dzia³aj±c± na rzecz niewidomych i zarz±dzan± przez niewidomych. Prowadzi bardzo zró¿nicowan± dzia³alno¶æ na rzecz ludzi, którzy na skutek utraty widzenia ulegaj± wykluczeniu spo³ecznemu.

tekst: folder emisyjny NBP, autor: Ma³gorzata Pacholec (Dyrektor Polskiego Zwi±zku Niewidomych)

¼ród³o: NBP / Mennica Polska