Producent: NBP - monety Nordic Gold
ID: 2516
Moneta obiegowa 2 z³
- Polskie okrêty, 2012
Nomina³: 2 z³
Metal: stop
CuAl5Zn5Sn1
Stempel:
zwyk³y
¦rednica:
27,00 mm
Waga: 8,15 g
Wielko¶æ emisji:
800 000 szt.
Data emisji monet w NBP:
26.04.2012 r.
Moneta z nordyckiego z³ota z
nowej serii NBP o ciekawej tematyce marynistycznej - "Polskie okrêty.
Awers: wizerunek
or³a ustalony dla god³a Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach or³a
oznaczenie roku emisji: 20-12, poni¿ej or³a napis: Z£ 2 Z£. W otoku
napis: RZECZPOSPOLITA POL SKA, poprzedzony oraz zakoñczony sze¶cioma
pere³kami. Pod or³em, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.
Rewers:
centralnie, stylizowany wizerunek Okrêtu Rzeczypospolitej Polskiej
„B³yskawica”, niszczyciela z okresu II wojny
¶wiatowej. Poni¿ej, na tle morza, stylizowany wizerunek Orderu Virtuti
Militari, którym okrêt zosta³ odznaczony. U góry,
po lewej stronie, napis: NISZCZYCIEL / „B£YSKAWICA”.
Na boku:
o¶miokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi
odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.
Projektant monety:
Ewa Tyc-Karpiñska (awers), Andrzej Nowakowski (rewers)
● ORP
„B³yskawica” by³ okrêtem Marynarki Wojennej II
Rzeczypospolitej, bra³ udzia³ w II wojnie ¶wiatowej, a po powrocie do
kraju i uczestnictwie w dzia³alno¶ci szkoleniowej, zosta³ okrêtem
muzealnym.
Jest symbolem ci±g³o¶ci tradycji Marynarki Wojennej. To znany i
dostêpny okrêt, stale prezentuj±cy jej znaki i symbole, pozwalaj±cy
obserwowaæ elementy ceremonia³u morskiego oraz spotkaæ siê z kadr±
floty.
● „B³yskawicê” zbudowa³a dla polskiej Marynarki
Wojennej w latach 1935–1937 brytyjska stocznia John Samuel
White & Company Ltd. Shipbuilders and Engineers w
Cowes, na
wyspie Wight.
Okrêt zwodowano 1 pa¼dziernika 1936 r., polsk± banderê wojenn±
podniesiono na nim 25 listopada 1937 r., a 1 grudnia tego roku po raz
pierwszy wszed³ do macierzystego portu w Gdyni. Projekt okrêtu zosta³
wzbogacony polsk± my¶l± techniczn±. Czê¶æ jego wyposa¿enia pochodzi³a z
kraju.
● „B³yskawica” wesz³a w sk³ad Dywizjonu
Kontrtorpedowców. Przed wybuchem wojny, w wyniku realizacji
planu operacyjnego „Peking”, dywizjon (z wyj±tkiem
„Wichra”) zosta³ skierowany do Wielkiej Brytanii.
Podczas wojny okrêt walczy³ w sk³adzie Polskiej Marynarki Wojennej z
baz Wielkiej Brytanii. Bra³ udzia³ w operacji norweskiej, os³onie
ewakuacji z Dunkierki, bitwie o Atlantyk, operacjach desantowych w
Afryce Pó³nocnej i Normandii oraz innych operacjach
morskich.
W 1942 r. broni³ bohatersko miasta Cowes przed niemieckim
bombardowaniem (w mie¶cie dzia³a stowarzyszenie Friends of the ORP
„B³yskawica” Society).
Przeby³ 146 000 mil
morskich, bra³ udzia³ w os³anianiu 83 konwojów,
przeprowadzi³ 108 patroli, uczestniczy³ w zatopieniu dwóch
okrêtów nawodnych przeciwnika, uszkodzi³ trzy okrêty
podwodne, zestrzeli³ na pewno cztery samoloty, a trzy prawdopodobnie.
Trzykrotnie uleg³ powa¿nym uszkodzeniom.
● W 1947 r. powróci³ do Polski i po remoncie oraz
przezbrojeniu zosta³ sklasyfikowany jako okrêt obrony przeciwlotniczej.
Gdy zakoñczy³ ostatni etap s³u¿by, po odpowiednim dostosowaniu, w 1976
r. zast±pi³ zu¿yt± „Burzê” – pierwszy
polski okrêt muzealny.
Na okrêcie muzeum „B³yskawica”, który
sam jest wielkim eksponatem, mo¿na podziwiaæ uzbrojenie artyleryjskie i
broñ podwodn±, przedzia³y maszynowo-kot³owe, fragmenty pomieszczeñ
za³ogi i radiostacjê oraz sta³± wystawê historyczn±.
Zasadnicze dane taktyczno-techniczne ORP
„B³yskawica”: wyporno¶æ – 2 782 t,
d³ugo¶æ – 113,98 m, szeroko¶æ – 11,30 m, zanurzenie
– 3,78–4,01 m, moc maszyn – 54 000 KM,
prêdko¶æ maksymalna – 42,5 w.
W trakcie s³u¿by okrêt przechodzi³ modernizacje uzbrojenia. Ostatni
jego wariant to cztery podwójne wie¿e artyleryjskie kalibru
100 mm, cztery podwójne i dwa pojedyncze 37 mm dzia³a
przeciwlotnicze, 533,4 mm potrójna wyrzutnia torpedowa oraz
cztery miotacze i dwie wyrzutnie bomb g³êbinowych. Ponad 30 lat by³
eksploatowany w s³u¿bie liniowej, szczególnie intensywnie w
czasie dzia³añ wojennych. Od 1969 r. cumowa³ stale w ¦winouj¶ciu, a od
1976 r. – w Gdyni.
● Na okrêcie odbywaj± siê uroczysto¶ci Marynarki Wojennej –
promocje, wrêczanie nominacji i odznaczeñ, apele i po¿egnania oraz
sympozja i spotkania. Corocznie zwiedza go kilkadziesi±t tysiêcy
osób. W 1985 r. powsta³o Towarzystwo Przyjació³
Okrêtu Muzeum „B³yskawica”.
W 1987 r.
„B³yskawica”, jako jedyny okrêt Marynarki Wojennej,
zosta³a odznaczona Krzy¿em Z³otym Orderu Virtuti Militari. Uzasadniono
to zas³ugami bojowymi jednostki podczas II wojny ¶wiatowej oraz po
przekszta³ceniu jej w okrêt muzeum – prowadzeniem efektywnej
dzia³alno¶ci wywo³uj±cej akcje patriotyczne.
● W 2007 r. stowarzyszenie World Ship Trust uhonorowa³o okrêt za
zas³ugi wojenne presti¿ow±
International Maritime Heritage Award. Tak
„B³yskawica” do³±czy³a do miêdzynarodowej floty
okrêtów, których dzia³ania niejednokrotnie
pomaga³y zmieniæ bieg historii.
autor tekstu: Walter
Pater - Muzeum Marynarki Wojennej
|
|