Numizmatyczny.pl: Abonament na monety złote, srebrne i 5 zł: Numizmatyka

Konik polski - moneta obiegowa Nordic Gold - 20 z ukazującej się od 1993 roku popularnej i lubianej serii "Zwierzęta świata".

Na monetach z ukazującej się od 1993 roku serii "Zwierzęta Świata" uwieczniane są gatunki zwierząt zagrożonych przez rozwijającą się cywilizację.

W ramach kolekcji "Zwierzęta świata" NBP dotychczas wyemitował monety przedstawiające następujące zwierzęta:

jaskółki, sum, jeż, jelonek rogacz, ropucha paskówka, wilk, dudek, paź królowej, żółw błotny, węgorz europejski, morświn, puchacz, świstak, foka szara, sokół wędrowny, jaszczurka zielona, nietoperz podkowiec mały, borsuk, żubr i konik polski.

Konik polski – polska rasa konia późno dojrzewającego (3–5 lat) w typie kuca, długowiecznego, odpornego na choroby i trudne warunki utrzymania. Koniki polskie mają twardy róg kopytowy, pozwalający pracować niepodkutym na twardym podłożu.

Historia

Dzikimi przodkami koników polskich były tarpany, podobne do odkrytych w Azji przez rosyjskiego badacza Nikołaja Przewalskiego w 1876 roku koni Przewalskiego. Zamieszkiwały one do końca XVII wieku lesiste obszary wschodniej Polski, Litwy i Prus. W okolicach Puszczy Białowieskiej przetrwały do 1780 roku, kiedy to zostały odłowione i umieszczone w zwierzyńcu hrabiów Zamoyskich koło Biłgoraja. Około 1806 roku, z powodu panującej biedy, zostały one rozdane okolicznym chłopom. W 1914 roku Jan Grabowski i Stanisław Schuch opisali małe chłopskie myszate koniki z okolic Biłgoraja.

"Pierwsze próby prowadzenia zorganizowanej hodowli koni prymitywnych, nazwanych konikami polskimi, zostały podjęte w Polsce w 1923 roku, w Państwowej Stadninie Koni w Janowie Podlaskim i w 1928 roku w Folwarku Dworzyszcze, należącym do Liceum Krzemienieckiego".

Profesor Tadeusz Vetulani wprowadził nazwę "konik polski", wysunął także hipotezę o istnieniu odmiany leśnej tarpana. Dzięki jego staraniom zaczęto odtwarzać konika o typowych dla tarpana cechach w warunkach rezerwatowych w Puszczy Białowieskiej. We wrześniu 1939 roku stado liczyło 40 sztuk. W okresie II wojny światowej Niemcy zrabowali konie i wywieźli je do Rzeszy na potrzeby badań prowadzonych przez naukowców niemieckich.

Po zakończeniu wojny rozpoczęto odbudowę hodowli z udziałem nielicznych koników rozproszonych po kraju i rewindykowanych z Niemiec (poza stadem białowieskim). W roku 1949 uruchomiono stadninę w Popielnie. W roku 1952 trafiła tam również grupka koników z Białowieży. W 1955 roku stadninę w Popielnie przejęła Polska Akademia Nauk, następnie podjęto przerwany eksperyment prof. Vetulaniego.

Pokrój

Mały wzrost, silna i krępa budowa; prymitywna, ciężka głowa; szyja krótka i nisko osadzona, prosta; mało wyraźny kłąb, głęboka klatka piersiowa, zad ścięty, obfita czarna grzywa i ogon z nielicznymi jasnymi włosami, umaszczenie myszate, czarna pręga grzbietowa, pręgi na kończynach, rzadko występuje pręga łopatkowa. Kopyta nieduże i mocne. Klacze są mniejsze od ogierów.

Cechy pokroju:

    wysokość w kłębie koni dorosłych (klacze i ogiery): 130 – 140;
    obwód klatki piersiowej: wartości minimalne koni dorosłych (klacze i ogiery) – 165 cm;
    obwód nadpęcia, wartości minimalne koni dorosłych: klacze – 16,5 cm, ogiery – 17,5 cm;
    masa ciała 300 – 400 kg;

Użytkowanie
Współcześnie koniki polskie użytkuje się przede wszystkim:

jako konie wierzchowe, zwłaszcza w rekreacji – w rajdach i wycieczkach konnych,

w hipoterapii – ze względu na charakter i pokrój,

w lekkich zaprzęgach,

w hodowli, jako rezerwa genetyczna,

w pielęgnacji krajobrazu poprzez wypasanie.

Hodowla
Rasa konik polski wykazuje bardzo duże podobieństwo do wymarłego dzikiego konia tarpana, lecz nie jest genetycznie tą samą rasą (chociaż poza Polską, koniki polskie bywają określane mianem tarpan).

źródło: NBP/Wikipedia