Cena emisyjna NBP: 97 z³

W zestawie: srebrna moneta w kapsule ochronnej, umieszczona w blistrze emisyjnym, folder emisyjny

Awers: Z lewej strony wizerunek or³a ustalony dla god³a Rzeczypospolitej Polskiej, obok, z prawej strony, napis: RZECZPOSPOLITA/POLSKA 2014. Poni¿ej oznaczenia roku emisji napis: 10 Z£. Pod or³em, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.

Rewers: Centralnie, stylizowany wizerunek klucza. Na kluczu, z lewej strony, mikrodrukiem, napis: „Wymordowano w Kraju ponad 1,800,000 samych ¯ydów (…)./Niemcy chc± zniszczyæ naród polski jako naród, chc± mieæ/na tych terenach lud polski pozbawiony elity politycznej,/umys³owej, religijnej (…). W odniesieniu do ¯ydów chc±/zniszczyæ/naród/¿ydowski/biologicznie.”. Z prawej strony, na owalnej czê¶ci klucza, mikrodrukiem, napis: Cz³owiek, który próbowa³ powstrzymaæ Holokaust. Poni¿ej wizerunku klucza faksymile podpisu Jana Karskiego.

Srebrna moneta kolekcjonerska wybita w 100. rocznicê urodzin Jana Karskiego - bohaterskiego kuriera Polskiego Pañstwa Podziemnego.


Jan Kozielewski przeszed³ do historii pod swoim wojennym pseudonimem Jan Karski. Zdolny syn ³ódzkiego rzemie¶lnika, cz³onek Sodalicji Mariañskiej, na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie ukoñczy³ wydzia³ prawa i studium dyplomacji. Po wybuchu wojny trafi³ najpierw do niewoli sowieckiej, potem niemieckiej. Z obu zdo³a³ uciec i pod koniec 1939 r. podj±³ pracê konspiracyjn±. Znajomo¶æ jêzyków obcych, sprawno¶æ fizyczna i kwalifikacje sprawi³y, ¿e powierzono mu rolê emisariusza w³adz Polskiego Pañstwa Podziemnego.
W czasie jednej z misji Karski zosta³ schwytany przez Gestapo na S³owacji, cz³onkowie podziemia odbili go jednak ze szpitala w Nowym S±czu. Jesieni± 1942 r. Karski wszed³ nielegalnie do warszawskiego getta oraz do obozu przej¶ciowego w Izbicy. Mikrofilmy z raportami o sytuacji ¯ydów przewozi³ w specjalnie wydr±¿onym kluczu (replikê tego klucza Karski przechowywa³ w swoim archiwum przekazanym do Instytutu Hoovera w Stanford w USA). Kiedy po przesz³o dwóch miesi±cach uda³o mu siê przedostaæ do Anglii, swoj± wstrz±saj±c± relacjê dokumentuj±c± systematyczn± i zaplanowan± zag³adê narodu ¿ydowskiego przekaza³ prze³o¿onym, a nastêpnie amerykañskim i brytyjskim elitom. Spotka³ siê z prezydentem Stanów Zjednoczonych. Bez rezultatów.
Po wojnie Jan Karski pozosta³ na emigracji w USA i wycofa³ siê z ¿ycia publicznego. Studiowa³ nauki polityczne i obroni³ doktorat na Uniwersytecie Georgetown w Waszyngtonie, gdzie potem wyk³ada³. W 1985 r. Karski opublikowa³ „Wielkie mocarstwa a Polska 1919–1945: od Wersalu do Ja³ty”.
Po tym gdy jego niezwyk³± historiê przypomnia³ wielogodzinny film Shoah, Karski powróci³ do tematu Zag³ady i opowiada³ na wyk³adach o swej wojennej misji.
Jako cz³owiek g³êbokiej wiary ci±gle poszukiwa³ sensu historii, której by³ czê¶ci±. Po latach Jan Karski doczeka³ siê uznania – uhonorowany m.in. tytu³em „Sprawiedliwego w¶ród Narodów ¦wiata”, orderem Or³a Bia³ego oraz, po¶miertnie, najwy¿szym odznaczeniem cywilnym USA.
Zbigniew Brzeziñski powiedzia³ o Karskim: ...ma swoje miejsce na pierwszych stronach wspó³czesnej historii Polski. Reprezentuje wszystko, co najpiêkniejsze, najbardziej godne podziwu w historii II wojny ¶wiatowej.