Numizmatyczny.pl: Abonament na monety złote, srebrne i 5 zł: Numizmatyka

Rewers:
Wizerunek awersu denara z wizerunkiem Bolesława Śmiałego. Z lewej strony – średniowieczna baszta. Wzdłuż otoku – napis: DENAR BOLESŁAWA III KRZYWOUSTEGO (nazwa monety).

Projekt monety: Dominika Karpińska-Kopiec

Trzecią monetą, która została uwzględniona w serii, jest denar Bolesława III Krzywoustego. Spośród sześciu typów monet bitych za jego władztwa wybór padł na typ drugi. Na awersie przedstawiono tu księcia na tronie z mieczem w prawym ręku, a z lewą ręką wzniesioną do góry. Miecz to insygnium władzy, zapowiedź silnych, ale sprawiedliwych rządów. Podniesiona ręka natomiast obiecuje pokój tym, którzy oddadzą się pod opiekę władcy. Na rewers wraca symbol sakralny – krzyż z czterema punktami umieszczonymi między jego ramionami. Nie mniej interesujące są napisy, które otaczają te przedstawienia. Na awersie wyobrażeniu księcia towarzyszy jego imię BOLEZLAVS, a na rewersie pojawia się słowo DENARIVS. Na innej odmianie denara obie te legendy zostały powiązane ze sobą, a napis przybrał formę: DVCIS BOLEZLAI – DENARIVS, co znaczy „Denar księcia Bolesława”.

Jedyny to we wczesnym średniowieczu przypadek, kiedy na polskiej monecie występuje określenie nominału. W ten sposób potwierdza się informacja znana już z przekazów pisanych, że monety emitowane w tym czasie to denary.

Domyślamy się, że do bicia tych niezwykłych denarów Bolesław Krzywousty przystąpił w ważnym dla siebie momencie, a mianowicie w 1107 roku. Objął wtedy pełnię władzy w państwie, odsuwając od rządów przyrodniego brata – Zbigniewa.
Zwraca uwagę stosunkowo duża liczba typów monet Bolesława Krzywoustego. Jego ojciec, Władysław Herman, emitował tylko jeden typ, przez dwadzieścia lat panowania nie zmieniając wyglądu swoich monet.
Jednak Krzywousty – zmuszony sytuacją polityczno-gospodarczą – zapoczątkował nową politykę pieniężną.
Polegała ona na okresowej wymianie monet będących w obiegu na monety nowe, o odmiennych przedstawieniach. Odbywało się to oczywiście w stosunku niekorzystnym dla ludności, na przykład za trzy stare denary dawano tylko dwa nowe. Ten sposób osiągania zysku został znacznie rozbudowany przez synów Krzywoustego, zwłaszcza przez Mieszka III Starego.

Stanisław Suchodolski

Nowa seria „Historia monety polskiej”

„Historia monety polskiej” to wyjątkowa seria srebrnych monet okolicznościowych adresowana do kolekcjonerów zainteresowanych nie tylko monetami współczesnymi, ale również historycznymi. W ramach serii NBP przypomni najbardziej charakterystyczne dla danego okresu typy i nominały polskich monet. Ich wizerunki umieszczane będą zarówno na awersie, jak i na rewersie nowych monet. Będą one emitowane w porządku chronologicznym, wyłącznie w srebrze.

Serię rozpoczną monety okresu denarowego (X–XIII w.), a w pierwszej kolejności denary trzech Bolesławów: Chrobrego, Śmiałego i Krzywoustego. Dwie kolejne monety tego okresu to tzw. brakteaty, czyli denary bite tylko jednostronnie na cienkich, łamliwych blaszkach. Następnie NBP przypomni monety z okresu groszowego (XIV i XV wiek), kiedy to Kazimierz Wielki wybił pierwsze polskie grosze, a Władysław Łokietek zainicjował bicie monety złotej.

Kolejny okres historii monety polskiej obejmuje czasy Rzeczypospolitej, tzw. okres złotowy, w którym istniał już rozwinięty system pieniężny. W tym czasie pojawiły się monety o nominałach najmniejszych (szelągi) i największych (talary, dukaty). Pojawia się też pierwsza złotówka – już nie tylko jako jednostka obrachunkowa, ale także w postaci konkretnej monety (tzw. tynf za panowania Jana Kazimierza). Jedna z monet serii poświęcona będzie także największej monecie polskiej o nominale stu dukatów, bitej przez Zygmunta III Wazę. Upamiętniona zostanie również moneta najmniejsza – miedziany szeląg Jana Kazimierza.

Ponadto w serii uwzględniony będzie pieniądz emitowany już po dokonaniu rozbiorów Polski – z czasów powstań narodowych i Księstwa Warszawskiego, a także po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Ostatnią upamiętnioną w serii monetą będzie 5 złotych z rybakiem z czasów Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej.

źródło: Mennica Polska / NBP/ Stanisław Suchodolski