Producent: NBP - srebrne monety
ID: 3136
Stan zachowania monety: I
(menniczy)
Emitent: Narodowy Bank Polski
Nomina³: 5
z³
Srebro: Ag
925
Stempel:
lustrzany
Wymiary: 40,00 mm x 40,00 mm
Waga: 28,128 g
Rant (bok): g³adki
Wielko¶æ emisji: do 35 000 szt.
Cena
emisyjna NBP: 190 z³
Data emisji monety: 30.03.2016
r.
Projektant: Robert Kotowicz
W
zestawie: srebrna
moneta w kapsule ochronnej, kaszerowane pude³ko, folder
emisyjny
Srebrna moneta
kolekcjonerska o nominale 5 z³, wybita z okazji 250 rocznicy za³o¿enia
Mennicy Warszawskiej.
- Rewers: Na rewersie monety (klipy) ukazano,
czêsto wystêpuj±ce na monetach i medalach tego okresu, popiersie króla
Stanis³awa Augusta Poniatowskiego d³uta Holzhaussera. Przedstawiono
równie¿ wizerunek podstawowej maszyny menniczej doby stanis³awowskiej,
tzw. balansjerki. Ca³o¶æ podkre¶la maksyma Pro Fide, Grege Et Lege (Za wiarê, lud i prawo),
która widnia³a na medalu s³awi±cym
wznowienie przez króla Orderu Or³a Bia³ego.
- Awers: Na
awersie monety rozpoznajemy wizerunek
Zamku Królewskiego i postaæ Minerwy, jako opiekunki rzemios³, z
medalu królewskiego z 1766 roku, który wybito na pami±tkê reformy
monetarnej i za³o¿enia Mennicy Warszawskiej.
Dobór symboli i odniesieñ historycznych, a tak¿e wkomponowanie w klipê wizerunku
wspó³czesnej monety, doskonale uwydatnia ci±g³o¶æ historii menniczej w
Polsce.
250. rocznica
za³o¿enia Mennicy Warszawskiej
Reforma
monetarna 1765 roku, dokonana przez króla Stanis³awa Augusta
Poniatowskiego jako próba ratowania podupad³ej gospodarki, sta³a
siê powodem otwarcia Mennicy
Warszawskiej, wybudowanej przy ul. Bielañskiej. Maszyny mennicze ruszy³y 250 lat temu – 10
lutego 1766 roku. W mennicy bito monety i medale ze z³ota,
srebra i miedzi. Ich wysoki kunszt artystyczny zapewnia³ nadworny medalier – Jan Filip Holzhausser.
Rozbiory Polski koñcz± w 1795 roku dzia³alno¶æ
mennicy stanis³awowskiej i dopiero po piêtnastoletniej przerwie, w
dobie Ksiêstwa Warszawskiego, otwiera ona swe podwoje, wybijaj±c
ogromne ilo¶ci monet na potrzeby tocz±cych siê wojen napoleoñskich. Jej
monety opatrzone s± herbem Ksiêstwa Warszawskiego i portretem jego
w³adcy – Fryderyka Augusta.
Traktat Wiedeñski z 1815 r. zamyka ten
rozdzia³ dzia³alno¶ci Mennicy Warszawskiej. Car Aleksander I,
bêd±cy formalnie królem Polski, wprowadza w Królestwie Polskim nowy
system monetarny, powi±zany z systemem Cesarstwa. W 1820 roku, w
zwi±zku z rozwojem obiegu monetarnego, zostaje ukoñczony nowy, okaza³y
gmach mennicy, stoj±cy tu¿ obok dawnej budowli. Po upadku powstania
listopadowego, w latach 1832–1842, Mennica Królestwa wybija tylko
monety dwujêzyczne – polsko-rosyjskie. Pó¼niej nastêpuje ca³kowita
rusyfikacja mennictwa i w latach 1842–1867 wybijane s± tam ju¿ tylko
rosyjskie monety miedziane. W 1907 r. gmach
Mennicy Warszawskiej zostaje rozebrany, a na jego miejscu
powstaje okaza³y budynek Banku Cesarstwa.
Odrodzenie pañstwowo¶ci Polski po I
wojnie ¶wiatowej ³±czy siê z reform± i ujednoliceniem systemu
monetarnego Rzeczypospolitej. W 1924 r. zostaje wybudowany nowy gmach Mennicy
Warszawskiej przy ul. Markowskiej 18. Wybijane s± tu ca³e serie
monet obiegowych i próbnych, projektowane przez znakomitych polskich
medalierów. Wybuch II wojny ¶wiatowej
i okupacja hitlerowska brutalnie koñczy tê dobr± passê mennictwa
polskiego – okupant pozwala wybijaæ wy³±cznie monety zdawkowe, a
w 1944 roku wysadza gmach mennicy.
Po wojnie gmach mennicy zostaje
odbudowany, ale ju¿ w 1952 roku, w zwi±zku z du¿ymi potrzebami
menniczymi, powstaje nowy gmach
Mennicy Pañstwowej przy zbiegu ulic ¯elaznej i Pereca. Obecnie dzia³aj±ca Mennica Polska S.A. to
kontynuatorka 250-letniej dzia³alno¶ci Mennicy Warszawskiej. W
styczniu 2016 r. rozpoczê³a produkcjê w nowym zak³adzie produkcyjnym, w
Warszawie przy ul. Annopol 3.
Lech Kokociñski
prezes honorowy
Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego
|
|
