35. rocznica pacyfikacji Kopalni "Wujek"

W reakcji na wprowadzenie przez w³adze PRL w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. stanu wojennego w Polsce zastrajkowa³o ponad 100 zak³adów pracy. W¶ród nich znalaz³y siê równie¿ górno¶l±skie kopalnie, w tym KWK „Wujek”.
G³ównym powodem protestu by³o brutalne zatrzymanie (internowanie) podczas wprowadzania stanu wojennego Jana Ludwiczaka, przewodnicz±cego NSZZ „Solidarno¶æ” w Wujku.
Górnicy podjêli decyzjê, ¿e nie podejm± pracy dopóki nie wróci on do kopalni. Zg³osili te¿ inne postulaty, m.in. domagali siê zniesienia stanu wojennego. Protestowi nie zapobieg³a informacja, ¿e „Wujek” zosta³ zmilitaryzowany. Nie zakoñczy³y go te¿ negocjacje z w³adzami.
W tej sytuacji 15 grudnia wieczorem zapad³a decyzja o pacyfikacji kopalni. Rozpoczê³a siê ona 16 grudnia 1981 r. przed po³udniem. Brali w niej udzia³ ¿o³nierze oraz milicjanci (w tym pluton specjalny Zmotoryzowanych Odwodów Milicji Obywatelskiej). Czo³gi dokona³y wy³omu w murach otaczaj±cych kopalniê, przez który wkroczyli milicjanci. Górnicy stawili zaciêty opór. Oko³o 12.30 na teren „Wujka” skierowano pluton specjalny ZOMO wyposa¿ony w broñ paln±. Jego funkcjonariusze zaczêli strzelaæ w górników – jak pó¼niej ustalono krótkimi seriami i pojedynczymi strza³ami w odstêpach
czasu – mimo ¿e byli oddaleni od strajkuj±cych o oko³o 20 metrów i ci nie stwarzali dla nich ¿adnego zagro¿enia.
Pacyfikacja zakoñczy³a siê – z punktu widzenia w³adz – sukcesem, gdy¿ górnicy w ci±gu kilku nastêpnych godzin po u¿yciu broni opu¶cili teren kopalni. Jej bilans by³ jednak tragiczny.
Od kul zginê³o na miejscu sze¶ciu górników: Józef Czekalski, Józef Krzysztof Giza, Ryszard Gzik, Bogus³aw Kopczak, Zbigniew Wilk i Zenon Zaj±c. Trzech kolejnych: Joachim Gnida, Andrzej Pe³ka i Jan Stawisiñski zmar³o w wyniku odniesionych 16 grudnia 1981 r. ran postrza³owych. Ponadto zomowcy postrzelili 23 innych górników.

Grzegorz Majchrzak