Producent: NBP - srebrne monety
ID: 3190
moneta Feliks Selmanowicz "Zagoñczyk"
Stan zachowania monety:
I
(menniczy)
Emitent: Narodowy
Bank Polski
Nomina³: 10
z³
Srebro: Ag
925/1000
Stempel:
lustrzany, tampondruk
¦rednica:
32,00 mm
Waga: 14,14 g
Rant: g³adki
Wielko¶æ emisji:
15 000 szt.
Cena
emisyjna NBP: 120
z³
Data emisji monety:
22.11.2017
r.
Projektant awersu monety:
Dobrochna Surajewska
Projektant rewersu monety:
Urszula Walerzak
W
zestawie: srebrna
moneta w kapsule ochronnej, kaszerowane pude³ko, folder
emisyjny
Awers: Na
awersie
srebrnej monety przedstawiono rozerwane
kraty wiêzienne.
Rewers: Na rewersie monety znajduj± siê
wizerunki: Feliksa Selmanowicza „Zagoñczyka”,
or³a wojskowgo, bia³o-czerwonej
flagi z symbolem Polski Walcz±cej oraz napis „Zachowali siê
jak trzeba”.
Moneta wybita w bardzo niskim nak³adzie 15.000 tysiêcy sztuk.!
Wyklêci
przez komunistów ¿o³nierze niez³omni – Feliks
Salmonowicz ps.
„Zagoñczyk"
Urodzony 6 czerwca 1904 r. w Wilnie. Przed wybuchem
I wojny ¶wiatowej zd±¿y³ ukoñczyæ piêæ klas gimnazjum. Jako ochotnik,
we wrze¶niu 1918 r.,
przyst±pi³ do Samoobrony Wileñskiej, a
nastêpnie do I Batalionu Strzelców Nadniemeñskich, z
którym
uczestniczy³ w wojnie polsko-bolszewickiej. Pó¼niej pracowa³
w Milicji Ludowej Pasa Neutralnego – obszaru,
który po
zakoñczeniu walk miêdzy Litwinami i Polakami znajdowa³
siê pod kontrol± miêdzynarodow±. W wolnej Polsce
by³ urzêdnikiem, prowadzi³ tak¿e
gospodarstwo rolne. Prawdopodobnie zwi±zany z polskim, a tak¿e
francuskim wywiadem wojskowym.
W sierpniu 1939 r. zmobilizowany do Korpusu
Ochrony Pogranicza w stopniu sier¿anta. 17 wrze¶nia bra³ udzia³ w
walkach z Armi± Czerwon±. Internowany przez w³adze litewskie, w
listopadzie uda³o
mu siê uciec z obozu i powróci³
do Wilna, gdzie zwi±za³ siê z polsk±
konspiracj±. W styczniu 1940 r. aresztowany przez
litewsk± policjê, ale zwolniony z powodu braku dowodów winy.
Kiedy do miasta wkroczyli Sowieci ponownie aresztowany, przekazany NKWD
i skazany za szpiegostwo na karê ¶mierci, której nie
zd±¿ono wykonaæ. Po wej¶ciu wojsk
niemieckich do Wilna zbieg³ z transportu.
Od stycznia 1944 r. ¿o³nierz Wileñskich Brygad Armii Krajowej: 3
brygady por. Gracjana Fróga, ps.
„Szczerbiec”, 5 – mjra Zygmunta
Szendzielarza, ps.„£upaszka” (zastêpca
dowódcy plutonu), i 4 -
ppor. Longina Wojciechowskiego „Ronina”
(dowódca
kompanii). Awansowany do stopnia pod
porucznika, dwukrotnie ranny, odznaczony Krzy¿em
Walecznych.
W lipcu 1944 r., po rozbrojeniu oddzia³u przez Sowietów,
internowany w Ka³udze.
W kwietniu 1945 r. uda³o
mu siê uciec i powróciæ do Wilna, sk±d pó³ roku
pó¼niej repatriowa³ siê do Polski. Na prze³omie 1945/1946
nawi±za³ kontakt z mjrem Szendzielarzem, który odtwarza³ na
Pomorzu 5 Wileñsk± Brygadê AK. Zosta³ dowódc±
piêcioosobowego
samodzielnego patrolu bojowo-dywersyjnego
na okrêg gdañsko-olsztyñski, którego zadaniem by³o
zdobywanie ¶rodków na dzia³alno¶æ organizacyjn±, a tak¿e
przeprowadzanie
akcji propagandowych.
Aresztowany 8 lipca 1946
r. w mieszkaniu konspiracyjnym w Sopocie; podczas podjêtej
przez niego próby ucieczki
mia³o zgin±æ trzech funkcjonariuszy UB.
Przewieziony nastêpnie do
aresztu ¶ledczego w Gdañsku i poddany
brutalnym przes³uchaniom. Podj±³ nieudan± próbê ucieczki.
17 sierpnia Wojskowy S±d Rejonowy w Gdañsku
skaza³ ppor. Selmanowicza na karê ¶mierci.
28 sierpnia 1946 r. o godz. 6.15 zamordowany w piwnicy gdañskiego
wiêzienia przy ul. Kurkowej, razem
z sanitariuszk±
5 Wileñskiej Brygady AK, Danut± Siedzikówn±, ps.
„Inka”. Przed ¶mierci±
oboje zd±¿yli krzykn±æ: „Niech ¿yje Polska!”.
W 1997 r. S±d Wojewódzki w Gdañsku uniewa¿ni³
wyrok ¶mierci. W 2014 r. IPN odnalaz³ szcz±tki Feliksa Selmanowicza,
ukryte przez komunistów pod p³ytami chodnika na Cmentarzu
Garnizonowym
w Gdañsku. 28 sierpnia
2016 r., w 70. rocznicê wykonania wyroku ¶mierci, odby³ siê tam
uroczysty, pañstwowy pogrzeb „Zagoñczyka” i
„Inki”.
Prezydent Andrzej Duda
awansowa³ po¶miertnie ppor. Selmanowicza do stopnia podpu³kownika.
Tadeusz P³u¿añski
|
|