"Wszyscy doro¶li byli kiedy¶
dzieæmi.
Choæ niewielu z nich o tym
pamiêta".
Ma³y
Ksi±¿ê (fr. Le Petit
Prince)
to tytu³ ksi±¿ki Antoine'a de Saint-Exupéry'ego wydanej w
1943 roku.
Przet³umaczona na 130 jêzyków, sprzedana w ponad 50
milionach
egzemplarzy, nale¿y do klasyki ¶wiatowej literatury. To jedyna ksi±¿ka,
której Exupery nada³ formê ba¶ni i któr± sam
zilustrowa³.
Pod warstw± bajkowej fabu³y znajduje siê druga - symboliczna,
dotykaj±ca prawd uniwersalnych. Jest to bowiem ksi±¿ka o dorastaniu do
wiernej mi³o¶ci, do prawdziwej przyja¼ni i odpowiedzialno¶ci za
drugiego cz³owieka. Stawia pytania o hierarchiê warto¶ci, sens wiêzi
miêdzy lud¼mi.
Za postaci± g³ównego bohatera skry³ siê sam autor. W
dzieciñstwie nawet nazywany by³ przez rodzeñstwo
królem-s³oñcem, co
mia³o te¿ zwi±zek z arystokratycznym pochodzeniem. Spotkanie Ma³ego
Ksiêcia z pilotem jest rozmow± pisarza z samym sob±, powrotem do
tematów, które zawsze dla niego by³y istotne,
szukaniem odpowiedzi na
wiele pytañ.
Symbolika "Ma³ego Ksiêcia" bywa odczytywana
w
kontek¶cie jej odniesieñ do Ewangelii, aczkolwiek niesie prawdy tak
uniwersalne, ¿e ¶wiatopogl±d nie ma znaczenia w odbiorze i
interpretacji dzie³a.
Symbolika "Ma³ego Ksiêcia"
Miejscem
wydarzeñ jest pustynia. Tu nast±pi³o spotkanie Ma³ego Ksiêcia z
pilotem. Oddalenie, bezkres piaszczystej przestrzeni jest symbolem
ciszy, sprzyja kszta³towaniu dystansu do codzienno¶ci, pozwala rozwin±æ
refleksjê. Spotkan± osob± jest dziecko, które oznacza
otwarto¶æ na
przyjmowanie zapomnianych przez doros³ych prawd. Tylko ono mo¿e
uwierzyæ, ¿e w skrzynce znajduje siê baranek, a w±¿ boa przyj±³ kszta³t
podobny do kapelusza poniewa¿ po³kn±³ s³onia.
Ma³y Ksi±¿ê opu¶ci³ swoj± planetê (B-612), poniewa¿ uzna³
pewnego dnia, ¿e jest ona zbyt ma³a. W tym kroku widoczne jest d±¿enie
cz³owieka do poszerzania w³asnych horyzontów, potrzeby
rozwoju w
kontaktach z nowymi lud¼mi, do¶wiadczeniami. W poszukiwaniu przyjaciela
uczy siê on zasad prawdziwej mi³o¶ci, dojrzewa do niej, mimo
pocz±tkowych niepowodzeñ.
W wêdrówkach Ma³ego Ksiêcia po innych planetach, w jego
spotkaniach z lud¼mi niezdolnymi do nawi±zywania trwa³ych wiêzi,
zawiera
siê historia rozczarowañ, z jakimi ludzie maj± do czynienia. Mieszkañcy
planet symbolizuj± te cechy, które utrudniaj± zawieranie
przyja¼ni;
mieæ a nie byæ (Bankier), skupienie na ¶wiecie rzeczy (Geograf),
samouwielbienie (Pró¿ny). Symboliczne postacie odwo³uj± siê
do
niezmiennych prawd, ¿e przyja¼ñ wymaga bezinteresowno¶ci, nie jest
towarem. Wymaga te¿ czasu. Mówi o tym lis. Jako uosobienie
m±dro¶ci, a
zarazem nieufno¶ci, celowo zdaje siê zosta³ wybrany przez autora do
wyg³aszania najwa¿niejszych prawd:
"Ludzie nie
maj± czasu.
Kupuj± w sklepach rzeczy gotowe.
A poniewa¿ nie ma magazynów z przyjació³mi,
wiêc ludzie nie maj± przyjació³.
Je¶li chcesz mieæ przyjaciela, oswój mnie."
Mi³o¶æ
i przyja¼ñ s± w tym rozumieniu procesem, ci±g³ym zbli¿aniem siê do
siebie. Choæ lis podkre¶la jednocze¶nie, ¿e decyzja oswojenia niesie w
sobie ryzyko ³ez, ¿e przyja¼ñ jest trudnym do¶wiadczeniem, to jednak
pozostawia przes³anie, ¿e ¿ycie pozbawione uczuæ nie jest warte
istnienia.
W do¶wiadczeniu, spotkaniach z innymi lud¼mi, z których
ka¿dy jest
odrêbn± planet±, kszta³tuje siê psychika cz³owieka, jego zdolno¶æ do
rozró¿niania i budowania w sobie takich warto¶ci jak mi³o¶æ,
dobroæ,
wybaczenie. Warto¶ci± nadrzêdn± jest znalezienie przyjaciela i wziêcie
za niego odpowiedzialno¶ci.
Exupery
ukazuje optymistyczn± prawdê, ¿e mi³o¶æ dotyczy ludzi niedoskona³ych i
w tej przestrzeni, wad i nieporozumieñ, dokonuje siê jej budowanie.
Ten g³êboki humanizm Ma³ego Ksiêcia sprawi³, ¿e jest on ksi±¿k±, do
której czêsto odwo³uj± siê rozwa¿ania prowadzone na gruncie
etyki
chrze¶cijañskiej: o potrzebie mi³o¶ci, jej odpowiedzialno¶ci, trwaniu.
W swej warstwie symbolicznej jest wówczas odczytywana w
kontek¶cie nauk
Ewangelii: o Jezusie, oddaj±cym ¿ycie za przyjació³, trudnym
dorastaniu
do raju obiecanego przez Stwórcê, wiary w to, co niewidoczne
(symboliczny baranek w skrzynce, która zas³ania i ods³ania
jednocze¶nie).
Nieprzypadkowo
pisarz pos³u¿y³ siê tu motywem baranka, wprowadzaj±c drugie
charakterystyczne zwierzê biblijne, ¿mijê.
Kontekst religijny ma te¿ wyzbycie siê cia³a przez Ma³ego Ksiêcia, jego
przybycie z daleka, z gwiazd. Samo umiejscowienie akcji odwo³uje siê do
pobytu Jezusa na pustyni, gdzie kszta³towa³a siê jego formacja duchowa
i dok±d przyprowadzi³ swych wyznawców, aby ³atwiej mogli
poj±æ jego
naukê.
Symbolika
Ma³ego Ksiêcia jest wieloznaczna i mo¿liwa do indywidualnego odczytania
na ró¿nych p³aszczyznach: filozofii, psychologii, teorii
wychowania,
religii. W jej przestrzeni jest miejsce na osobiste do¶wiadczenie,
szeroko rozumian± dojrza³o¶æ odbiorcy. I te cechy utworu zapewni³y mu
trwa³e miejsce w literaturze
.
Belarus and
the World Community.
Commemorative
coin "The Little Prince"
The coin
is round. The edge of the coin is plain. Surface of the coins is
oxidized. Minted by: The Mint of Poland PLC., Warsaw, Poland
- Obverse:
at the bottom - a relief effigy of the State Coat of Arms of the
Republic of Belarus; in the center - at the background of a starry sky
there is an image of a boy and a girl holding an opened book; beneath -
year of issue; inscriptions along the rim: at the top - "РЭСПУБЛIКА
БЕЛАРУСЬ" (REPUBLIC OF BELARUS), at the bottom - "ДВАЦЦАЦЬ РУБЛЁЎ"
(TWENTY ROUBLES).
- Reverse: at the top
- starry sky with objects - symbols: star - mouth, slit - nose,
eyebrow, artifact - eye with an inset of artificial transparent crystal,
forming symbolic image of a part of lopsided face of the Little Prince;
along the rim - inscription "МАЛЕНЬКІ ПРЫНЦ" (THE LITTLE PRINCE).
¼ród³o:
Narodowy Bank Republiki Bia³oru¶ / Wikipedia