HomeNowo¶ciO firmieRegulaminTwój koszykKontakt
Sklep numizmatyczny zaprasza, 28 marca 2024 r. U¿ytkownicy online: 559
Poleæ znajonemu  |  Dodaj do ulubionych
Nowo¶ci
50 z³, Skarby Stanis³awa Augusta - Micha³ Korybut Wi¶niowiecki, 2021
NBP
Cena brutto: 1900.00 PLN

20 z³, 300-lecie koronacji obrazu Matki Bo¿ej Jasnogórskiej, 2017
PWPW - Polska Wytwórnia Papierów Warto¶ciowych

10 z³, Wielcy polscy ekonomi¶ci - Stanis³aw Grabski
NBP
Cena brutto: 169.00 PLN


Informacje
Plan emisyjny monet
i banknotów w 2018 roku:


Polska Reprezentacja Olimpijska PyeongChang
- 200 zł, 10 zł

Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni August Emil Fieldorf „Nil”
- 10 zł

Wielcy polscy ekonomiści
Fryderyk Skarbek
- 10zł

Moneta okolicznościowa z napisem 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości
- 5 zł

Polskie Termopile - Hodów
- 10 zł

100-lecie czynu zbrojnego Polonii amerykańskiej
- 10 zł

Skarby Stanisława Augusta
Henryk Walezy
- 500 zł, 50 zł

Historia monety polskiej boratynka, tymf Jana Kazimierza
- 20 zł

760-lecie Towarzystwa Strzeleckiego Bractwa Kurkowego
w Krakowie
- 10 zł

100-lecie powstania Gimnazjum
i Liceum im. Stefana Batorego
w Warszawie
- 10 zł

POLONIA RESTITUTA
- 10 zł

125-lecie działalności Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie
- 10 zł

Niepodległość
- 20 zł (banknot kolekcjonerski)

Stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości – Ignacy Jan Paderewski
- 100 zł, 10 zł

100. rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości
- 1 zł, 2018 zł, 100 zł

Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni – Hieronim Dekutowski „Zapora”
- 10 zł

100. rocznica wybuchu Powstania Wielkopolskiego
- 200 zł, 10 zł

Wiadomo¶ci

Emisje NBP
Emisja monet NBP 2018

Emisja monet NBP 2017

Emisja monet NBP 2016

Emisja monet NBP 2015

Emisja monet NBP 2014

Emisja monet NBP 2013

Emisja monet NBP 2012

Emisja monet NBP 2011

Emisja monet NBP 2010

Emisja monet NBP 2009

Emisja monet NBP 2008

Emisja monet NBP 2007

Emisje monet NBP 1995 - 2006


 
10 z³, 180 lat bankowo¶ci centralnej w Polsce, 2009
Nazwa Cena brutto
10 z³, 180 lat bankowo¶ci centralnej w Polsce, 2009
79.00 PLN

Producent: NBP - srebrne monety

ID: 848

Stan zachowania monety: I (menniczy)
Nomina³: 10 z³
Srebro: Ag 925
Stempel:
lustrzany
¦rednica:
32,00 mm
Waga: 14,14 g
Wielko¶æ emisji:
92.000 szt.
Cena emisyjna NBP: 63 z³
Data emisji monet: 30.03.2009 r.

Srebrna moneta kolekcjonerska, wyemitowana z okazji jubileuszu 180 lat bankowo¶ci centralnej w Polsce.

Na rewersie monety zosta³ uwieczniony wizerunek W³adys³awa Grabskiego - wybitnego ekonomisty i historyka, znanego jako autora wielu reform, w tym reformy walutowej z czasów Dwudziestolecia Miêdzywojennego.

Narodowy Bank Polski wprowadzi³ do obiegu zaprojektowane przez Ewê Tyc-Karpiñsk± trzy monety upamiêtniaj±ce 180 lat bankowo¶ci centralnej w Polsce.

180 lat bankowo¶ci centralnej w Polsce, 2009

Rewers z³otej monety kolekcjonerskiej o nominale 200 z³ przedstawia popiersie ksiêcia Ksawerego Druckiego-Lubeckiego. W tle widoczny jest wizerunek siedziby Banku Polskiego w Warszawie przy placu Bankowym. Na awersie, poni¿ej or³a, umieszczony jest wizerunek herbu Królestwa Polskiego z czasów powstania listopadowego.

Rewers srebrnej dziesiêcioz³otówki przedstawia popiersie W³adys³awa Grabskiego, przys³oniête u do³u wizerunkiem banknotu o nominale 10 z³ z 1919 roku, na którym widnieje uko¶ne faksymile podpisu W³adys³awa Grabskiego. Na awersie monety, pod wizerunkiem or³a, uwieczniony zosta³ budynek siedziby Banku Polskiego przy ulicy Bielañskiej w Warszawie.

Dwuz³otówka zosta³a wybita stemplem zwyk³ym w stopie Nordic Gold. Awers przedstawia wizerunek god³a Rzeczypospolitej Polskiej. Natomiast na rewersie monety umieszczono pó³kolem wizerunki piêciu monet:
  • dwuz³otówki Królestwa Polskiego z 1831 roku,
  • z³otówki Rzeczypospolitej Krakowskiej,
  • dziesiêcioz³otówki z 1833 roku,
  • dziesiêcioz³otówki wybitej z okazji 20. rocznicy wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej,
  • piêciogroszówki okupacyjnej wybitej na monecie polskiej z 1939 roku.

Historia bankowo¶ci centralnej w Polsce

W styczniu 1924 r. Sejm uchwali³ s³ynn± reformê walutow±, która pozwoli³a przezwyciê¿yæ katastrofê hiperinflacji i zwi±zany z ni± chaos w gospodarce. W kwietniu 1924 r. w miejsce zniszczonej inflacj± marki polskiej wszed³ do obiegu z³oty, poprzednik naszej obecnej jednostki pieniê¿nej. Zaj±³ siê tym utworzony wtedy Bank Polski - poprzednik Narodowego Banku Polskiego.

Bank Polski w Warszawie przy Placu Bankowym 1
Bank Polski w Warszawie przy Placu Bankowym 1

Te trzy jubileusze maj± swego wielkiego bohatera. Jest nim wybitny polityk, ekonomista, ojciec z³otego i wspó³twórca Banku Polskiego SA - W³adys³aw Grabski (1874-1938).

Wypada w kilku zdaniach przypomnieæ genezê wymienionych wydarzeñ z 1924 r.

Pañstwo polskie odrodzi³o siê w koñcu 1918 r. Od niemieckich w³adz okupacyjnych przejê³o instytucjê emisyjn± - Polsk± Krajow± Kasê Po¿yczkow±. Emitowane przez ni± marki polskie sta³y siê tymczasowym, obowi±zuj±cym ¶rodkiem p³atniczym.

Jednak ju¿ w grudniu 1918 r. zapowiedziano, ¿e w przysz³o¶ci zostanie utworzony Bank Polski. Nowy bank emisyjny mia³ nawi±zywaæ sw± nazw± do instytucji, która od 1828 r. zajmowa³a siê sprawami monetarnymi i gospodarczymi w okresie krótkotrwa³ej autonomii Królestwa Polskiego.

W lutym 1919 r. zapowiedziano wprowadzenie z³otego w miejsce marki polskiej. Mia³o to byæ nawi±zanie do d³ugiej tradycji monetarnej. Z³oty polski by³ bowiem jednostk± pieniê¿n± stosowan± w dawnej Polsce ju¿ w koñcu XV wieku. Nawet w czasach porozbiorowych, gdy w obiegu by³ obcy pieni±dz, przywi±zanie do z³otego by³o silne. Z³oty polski by³ np. odpowiednikiem 15 kopiejek w codziennych rachunkach.

W odrodzonej w 1918 r. Polsce w obiegu by³a marka polska. Walcz±c o ustalenie swych granic i dysponuj±c nik³ymi dochodami skarbowymi, Polska ci±gle powiêksza³a swe zad³u¿enie. D³ug Skarbu finansowano drukiem pieni±dza. Szybko rós³ jego obieg i podobnie szybko spada³ kurs marki polskiej. W po³owie 1923 r. inflacja osi±gnê³a fazê hiperinflacji. Ceny ros³y z miesi±ca na miesi±c w tempie 50% i wy¿szym.

W po³owie grudnia 1923 r. W³adys³aw Grabski zosta³ premierem i jednocze¶nie zatrzyma³ tekê ministra skarbu. Zamierza³ zrównowa¿yæ bud¿et i pozyskaæ dochody z podatku maj±tkowego oraz unikn±æ po¿yczek zagranicznych w obawie przed koncesjami politycznymi.

W³adys³aw Grabski (1874-1938) - ekonomista, historyk, polityk
W³adys³aw Grabski (1874-1938) - ekonomista, historyk, polityk

Na prze³omie lat 1923-1924 katastrofa monetarna by³a ju¿ oczywista. Miesiêczny wzrost cen przekracza³ 150%.

Sejm w dniu 11 stycznia 1924 r. uchwali³ ustawê o naprawie Skarbu Pañstwa i reformie walutowej. W dniu 20 stycznia ustanowiono statut Banku Polskiego i nadano mu wy³±czne prawo emisji banknotów. Organizacj± Banku zaj±³ siê piêcioosobowy komitet, któremu przewodniczy³ przysz³y prezes Stanis³aw Karpiñski. Zgodnie z ówczesnymi wzorami powsta³ bank centralny w formie prywatnej spó³ki akcyjnej, co mia³o zapewniæ jego niezale¿no¶æ.

Akcje Banku objê³o 176 tys. akcjonariuszy. Skarb Pañstwa mia³ tylko 1% akcji. Bank rozpocz±³ dzia³alno¶æ 28 kwietnia 1924 r. Dokona³ wymiany marek polskich w relacji 1.800.000 marek za 1 z³otego. Z³oty by³ równy frankowi z³otemu (czyli szwajcarskiemu). Pocz±tkowo dobra sytuacja w bud¿ecie i bilansie p³atniczym oraz zgromadzone rezerwy z³ota i dewiz dawa³y poczucie stabilizacji i zapewnia³y sukces reformy.

Jednak sukces reformy okaza³ siê krótkotrwa³y. W 1924 r. wielki nieurodzaj zbó¿ i g³êboki kryzys w przemy¶le, a w 1925 r. za³amanie w bilansie p³atniczym radykalnie os³abi³y kurs z³otego. Interwencje walutowe Banku Polskiego by³y nieskuteczne. Boj±c siê spadku skromnych rezerw z³ota i dewiz, Bank wycofa³ siê z obrony kursu z³otego. Premier Grabski w listopadzie 1925 r. poda³ siê do dymisji.

Pod wp³ywem sytuacji gospodarczej znów pojawi³ siê deficyt bud¿etu. Rz±d finansowa³ wydatki emisj± pañstwowych znaków pieniê¿nych, w tym bilonu. Wróci³a inflacja, któr± nazwano inflacj± bilonow±. Ceny ros³y w tempie rocznym przekraczaj±cym 15%. Dopiero poprawa koniunktury poprawi³a bud¿et i bilans p³atniczy oraz zaczê³a stabilizowaæ kurs z³otego.

Ustabilizowa³ siê on ostatecznie w 1927 r. dziêki po¿yczce miêdzynarodowej. Z³oty pozosta³ walut± stabiln± i siln± do koñca okresu miêdzywojennego. Choæ nie brakowa³o dyskusji o polityce pieniê¿nej Banku Polskiego, to jednak - bez w±tpienia - by³ on bardzo wa¿n± instytucj± w Drugiej Rzeczypospolitej.

W 1945 r. rozpocz±³ dzia³alno¶æ Narodowy Bank Polski. Zacz±³ funkcjonowaæ jako bank pañstwowy pod nadzorem ministra skarbu. NBP szybko skupi³ ¶wietne kadry, w tym sztab pracowników Banku Polskiego. Ich fachowe umiejêtno¶ci i do¶wiadczenie by³y wielk± si³± NBP przez wiele lat.

Pocz±tkowo NBP przyj±³ zasady skopiowane ze statutu Banku Polskiego. Zak³adano, ¿e bêdzie on bankiem emisyjnym, nieanga¿uj±cym siê w bezpo¶rednie finansowanie przedsiêbiorstw. Jednak szybko gospodarka nakazowo-rozdzielcza zasadniczo zmieni³a rolê NBP i pieni±dza. Ju¿ na pocz±tku 1946 r. powierzono NBP kontrolê finansow± i bezpo¶rednie finansowanie górnictwa, hutnictwa i przemys³u w³ókienniczego.

Narodowy Bank Polski stopniowo stawa³ siê monobankiem - monopolist± w dziedzinie nie tylko emisji pieni±dza, ale tak¿e udzielania kredytu i gromadzenia oszczêdno¶ci. Innymi s³owy, stawa³ siê kolosem, ale zale¿nym od zewnêtrznych decyzji politycznych i administracyjnych. Z³oty za¶ sta³ siê cieniem realizowanych planów, bêd±c wy³±cznie walut± wewnêtrzn±, niewymienialn± na inne waluty. By³ te¿ z trudem wymienialny na towary, bo nieod³±czn± cech± gospodarki centralnie planowanej by³y kolejki oraz braki na rynku. Nic wiêc dziwnego, ¿e z³otego wypiera³y dolar i inne waluty obce.

Jednak nawet w warunkach ustrojowych ograniczaj±cych rolê banku centralnego NBP wykonywa³ prace, które przyczynia³y siê do racjonalizacji procesu gospodarowania. Wymieniæ tu trzeba zw³aszcza organizowanie rozliczeñ bezgotówkowych, obs³ugê bud¿etu, gospodarowanie skromnymi rezerwami dewizowymi i opracowywanie bilansu p³atniczego oraz innych syntetycznych bilansów gospodarki narodowej.

Dopiero koniec lat osiemdziesi±tych zapocz±tkowa³ powrót z³otego do ¶wiata prawdziwego pieni±dza. Dziêki reformom uda³o siê przywróciæ z³otemu zdolno¶æ pe³nienia funkcji narodowego pieni±dza, a Narodowemu Bankowi Polskiemu nadano rolê banku centralnego, odpowiedzialnego za warto¶æ polskiego pieni±dza. Na pocz±tku 1990 r. problemem by³ wysoki stopieñ dolaryzacji gospodarki. Zasoby pieniê¿ne obejmowa³y w 75% waluty obce, a w 25% z³ote w gotówce i na rachunkach bankowych. W krótkim okresie uda³o siê odwróciæ te proporcje.

Po wielu latach odgórnego hamowania ruchu cen i zniekszta³cania ich struktury oraz wskutek odziedziczonego ogromnego deficytu, w 1989 r. dosz³o do wybuchu inflacji, która osi±gnê³a poziom czterocyfrowy, ale do¶æ szybko zesz³a do wymiaru dwucyfrowego. Wprowadzenie ograniczonej wymienialno¶ci z³otego zbli¿y³o z³otego do prawdziwego pieni±dza.

W 1995 r. przeprowadzono denominacjê z³otego, która przesz³a do historii jako "skre¶lenie czterech zer". Unormowanie sytuacji p³atniczej pozwoli³o te¿ wówczas zapocz±tkowaæ kszta³towanie kursu z³otego na rynku walutowym oraz zapewniæ z³otemu status waluty wymienialnej wed³ug standardu miêdzynarodowego.

Do istotnych zmian dosz³o po 1997 r. Nowa Konstytucja zapewni³a mocn± pozycjê Narodowego Banku Polskiego w systemie instytucji publicznych i zwi±za³a politykê pieniê¿n± z nowym organem NBP - Rad± Polityki Pieniê¿nej. Sprawowanie nadzoru nad bankami powierzono Komisji Nadzoru Bankowego, a jego realizacjê Generalnemu Inspektoratowi nadzoru Bankowego, wydzielonemu w strukturze NBP. W ten sposób dba³o¶æ o z³otego oraz czuwanie nad stabilno¶ci± systemu finansowego sta³y siê g³ównymi celami dzia³alno¶ci polskiego banku centralnego.

Po wielu latach Narodowy Bank Polski sta³ siê bankiem centralnym opartym na najlepszych wzorach.

¼ród³o: Narodowy Bank Polski / Mennica Polska S.A. / Wikipedia



Pobierz opis w formacie PDF
Dostêpno¶æ: produkt dostêpny




 |  Strona g³ówna  |  Nowo¶ci  |  O firmie  |  Regulamin  |  Aktualny stan koszyka  |  Kontakt  | 
oprogramowanie Sklepy internetowe

Sklep numizmatyczny - Polskie i zagraniczne monety kolekcjonerskie, banknoty polimerowe
Monety z³ote, monety srebrne, monety Kanonizacja Jana Paw³a II, monety okolicznoœciowe 5 z³
Numizmatyka: Z³oto lokacyjne: Z³ote sztabki: Abonament numizmatyczny 2015
Skarby Stanis³awa Augusta, Kanonizacja Jan Pawe³ II
Sitemap