Pantera śnieżna - in. irbis (Uncia uncia
lub Panthera uncia) - ssak z rodziny kotowatych.
Klasyfikacja
Dla irbisa utworzono odrębny rodzaj,
gdyż nie ryczy on tak głośno jak reszta wielkich kotów. Jego
dźwięki są raczej podobne do pumich. Z pumą łączy go też cętkowany
deseń futra młodych. Zajmuje więc w klasyfikacji raczej miejsce
pośrednie miedzy małymi, a dużymi kotami.
Występowanie
Żyje w Himalajach i na Wyżynie
Tybetańskiej oraz środkowej Azji. Zamieszkuje stepy, lasy i
góry do 6 000 m n.p.m. w lecie i ok. 600 m n.p.m. w zimie.
Zwykle przebywa nad granicą lasu.
Tryb życia
Aktywny w ciągu dnia oraz o zmierzchu;
poza okresem godowym żyje samotnie; w poszukiwaniu zdobyczy przemierza
terytorium łowieckie po stałych ścieżkach.
Jednostka społeczna
Pantera śnieżna należy do
samotników. Czasem występuje parami.
Odżywianie
Górskie kopytne, jak
koziorożce, markury, dziki, nachury, tary i piżmowce, a także świstaki,
ptaki i inne niewielkie kręgowce; nierzadko zwierzęta domowe, np.
drób i bydło.
Poruszanie
Pantera śnieżna jest bardzo czujna i ostrożna.
Rozmnażanie
Po ciąży trwającej 98-103 dni rodzi się
dwoje do pięciu młodych. Z matką przebywają do 1 roku, dojrzałość
płciową osiągają w wieku dwóch lat (w niewoli, na wolności
zapewne później). Młode rodzą się w jaskiniach lub
szczelinach skalnych, które są wyściełane mchem i sierścią
matki.
Wygląd
Ma krępe, dość krótkie łapy i
długi, gruby ogon. Głowa i tułów mierzą 75-140 cm, ogon
70-100 cm. Irbis waży 35-70 kg. Na białokremowej lub szarawej na
grzbiecie i białej na brzuchu sierści widnieją czarne lub
ciemnobrunatne rozetki i plamy. Długie i gęste futro doskonale
kamufluje zwierzę.
Inne
Żyje w niewoli 16-18 lat. To jeden z
najsłabiej poznanych gatunków. Śpi zwinięty w kłębek.
Potrafi skakać na odległość do 15 m, przy czym długi ogon służy mu jako
ster.
Ochrona
Na wolności żyje tylko 4.500-7.000
irbisów, w ogrodach zoologicznych 200. Główne
zagrożenia stanowi rozproszenie populacji (utrudnia to zmienność
genetyczną), lokalny handel futrami tych zwierząt oraz wykorzystywanie
ich kości w chińskiej medycynie. Gatunek znajduje się na liście IUCN.
Chroni go też CITES.
