Informacje o albumie:
Tytuł:
„Józef Gosławski - rzeźby, monety,
medale”.
Koncepcja wydania: Anna Rudzka
Wydawnictwo: Alegoria
Okładka: twarda
Strony: 214
W
albumie zaprezentowano twórczość Józefa
Gosławskiego w różnych
aspektach. Poznajemy początki jego działalności artystycznej
inspirowane m.in. twórczością S. Szukalskiego, okres kiedy
to przebywał
w Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Rzymie i w końcu
trudne czasy
wojenne.
Okres II wojny światowej odcisnął bardzo duże piętno w
pracach Gosławskiego. Tematyka martyrologiczna przewija na wizerunkach
wielu medali.
„(...)
Znalazł swoją własną formę walki z
okupantem, nie bronią, ale ołówkiem. Nie uczestniczył w
czynie
zbrojnym, ale przeciwstawiał się złu własną postawą i
twórczością
artystyczną. To wtedy powstały projekty małych form plastycznych
-
medali. Były wyrazem sprzeciwu artysty wobec zbrodni wojennych, wobec
tragedii narodu i ludzi uwikłanych w wojenną zawieruchę, krzykiem
rozpaczy artysty broniącego wolności życia, hołdem dla pomordowanych w
obozach, a przy tym pokrzepiającym przywołaniem dni chwały Polski.
Wtedy to powstały projekty medali „Bolesław
Chrobry” (1940), „Rota”
(1941, „Pamięci jeńców” (1943
)„Majdanek” (1944). Wszystkie zostały
dokończone i odlane po wojnie(...) ”1
Hanna Jelonek
Listę wyżej wymienionych medali wojennych uzupełnia „Rok 1939”, do którego model gipsowy powstał w okresie wojny. W październiku 2009 roku Mennica Polska wyemitowała drugi zestaw z serii Słynni Medalierzy poświęcony Józefowi Gosławskiemu. Znajduje się w nim medal „Rok 1939”powstały z modelu gipsowego, który 70 lat leżał w domu rodzinnym artysty - dopiero w 2009 roku pokazano go szerokiej publiczności.
"Rok 1939" - nieznany przez 70 lat medal Józefa Gosławskiego
Rzeźby,
które „wyszły spod dłuta” Gosławskiego w
swej formie ewoluowały wraz z samym artystą. W rzeźbach okresu
międzywojennego można dostrzec wpływy dwóch nauczycieli
artysty -
Stanisława Szukalskiego i Xawerego Dunikowskiego. Dostrzegamy
w nich
przywiązanie do doskonale dopracowanego detalu, z drugiej zaś dążenie
do monumentalnej syntezy.
Przechodząc ulicą Koszykową warto
podnieść głowę i spojrzeć na szczyt budynku MDM, gdzie znajduje się
grupa rzeźbiarska „Muzyka” autorstwa J.
Gosławskiego. To jedno z jego
powojennych dzieł, nawiązujące do powojennej epoki socrealizmu. Jeśli
jednak przyjrzymy się bliżej owej rzeźbie zauważymy
naleciałości XIX-wiecznego neobaroku.
Mało znanym elementem działalności
artystycznej Józefa Gosławskiego było tworzenie
ozdób choinkowych.
Przed nadejściem Święta Bożego Narodzenia w domu Gosławskich odbywało
się „swoiste choinkowe misterium”. Nadawały one
bożonarodzeniowej
choince prawdziwego i niepowtarzalnego uroku, znacznie odbiegały od
aktualnie panujących kanonów w strojeniu świątecznego
drzewka.
Nie możemy zapomnieć również o tym, iż Gosławski był autorem projektów wielu monet okresu PRL ze słynną 5 - złotówką „Rybak” na czele. Moneta 100 zł z 1966 roku „Mieszko i Dąbrówka” wybita na 1000-lecie Państwa Polskiego zastała uznana za najładniejszą monetę PRL.
Aby dowiedzieć się więcej o tych i innych płaszczyznach działalności Józefa Gosławskiego zapraszamy do przeczytania książki.
CZĘŚĆ I
CZĘŚĆ II