Sklep internetowy: www.numizmatyczny.pl
2 zł, Polskie okręty - Niszczyciel Piorun, 2012
previous next contents

numizmatyka

Moneta z nordyckiego złota z nowej serii NBP o ciekawej tematyce marynistycznej - "Polskie okręty".

Moneta obiegowa 2 zł - Polskie okręty, 2012

Nominał: 2 zł
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Waga: 8,15 g
Wielkość emisji: 800 000 szt.
Data emisji monet w NBP: 12.12.2012 r.

Moneta z nordyckiego złota z nowej serii NBP o ciekawej tematyce marynistycznej - "Polskie okręty.

Awers: wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-12, poniżej orła napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.

Rewers: centralnie, na tle morza, stylizowany wizerunek Okrętu Rzeczypospolitej Polskiej „Piorun”, niszczyciela z okresu II wojny światowej. Powyżej okrętu napis: NISZCZYCIEL /„PIORUN”.

Na boku: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.

Projektant monety: Ewa Tyc-Karpińska (awers), Andrzej Nowakowski (rewers)

*****

ORP „Piorun”

Monety Nordic Gold Polskie okręty

ORP „Piorun” był brytyjskim niszczycielem typu „N”, zbudowanym w latach 1939-1940 w stoczni John Brown Co. w Clydebank.

5 listopada 1940 r. został przekazany przez admiralicję brytyjską Polskiej Marynarce Wojennej w zamian za utracony pod Narwikiem niszczyciel „Grom”.

Po przeszkoleniu załogi „Piorun” rozpoczął służbę patrolową na wodach brytyjskich oraz w eskorcie konwojów atlantyckich. W styczniu 1941 r. włączono go do eskadry poszukującej na północnym Atlantyku niemieckich pancerników „Scharnhorst” i „Gneisenau”.

Podczas postoju w Glasgow, w marcu, brał udział w ratowaniu załogi zbombardowanego podczas nalotu pancernika „Duke of York”. W tym miesiącu wszedł w skład eskorty konwojów kursujących pomiędzy Wielką Brytanią a Kanadą. W kwietniu, wraz z brytyjskim niszczycielem, uratował około 290 osób z brytyjskiego krążownika pomocniczego „Rajputana”, zatopionego między Islandią a Grenlandią.

Największą sławą okrył się podczas pościgu na Oceanie Atlantyckim za niemieckim pancernikiem „Bismarck”. 26 maja 1941 r., odwołany z eskorty konwoju, wszedł do zespołu niszczycieli, którego zadaniem było odnalezienie „Bismarcka”, zagrażającego brytyjskim liniom komunikacyjnym. Nocą, w trudnych warunkach hydrometeorologicznych, wykrył przeciwnika i nawiązał z nim kontakt bojowy.

Około godziny manewrował, tak aby niemiecki pancernik nie stracił go z pola widzenia. Co prawda, polski okręt nie był w stanie przeprowadzić ataku torpedowego i skutecznie odpowiedzieć na ostrzał przeciwnika, ale zadanie wykonał - wykrył nieprzyjaciela i utrzymał z nim kontakt oraz zameldował o jego pozycji. Alianckie siły główne zostały naprowadzone i w kilkanaście godzin później zatopiły „Bismarcka”.

Niszczyciel „Piorun” został następnie skierowany na Morze Śródziemne, gdzie ponownie brał udział w eskortowaniu konwojów. W styczniu 1942 r. powrócił do Wielkiej Brytanii, skąd wraz z innymi niszczycielami sześciokrotnie eskortował konwoje przez Atlantyk oraz trzykrotnie uczestniczył w eskorcie konwojów arktycznych.

W 1943 r., ponownie skierowany na Morze Śródziemne, brał udział w inwazji na Włochy. A od listopada – po powrocie na wody brytyjskie – znów był włączany do osłony konwojów atlantyckich.

W czerwcu 1944 r. wziął udział w zwycięskiej nocnej bitwie niszczycieli pod Ile de Batz oraz starciu koło Jersey, a 12 sierpnia 1944 r. zatopił koło La Rochelle przerywacz zagród minowych „Sperrbrecher 7”.

Po remoncie, zakończonym w styczniu 1945 r., prowadził jeszcze działania na wodach przybrzeżnych, a po zakończeniu wojny przewoził zaopatrzenie dla Polaków znajdujących się w Danii i Norwegii. 28 września 1946 r. został zwrócony władzom Wielkiej Brytanii i pod nazwą „Noble” służył w Royal Navy do 1955 r., kiedy został złomowany.

„Piorun” miał 1773 t wyporności oraz wymiary: długość 108,66 m, szerokość 10,87 m i zanurzenie 3,50 m. Jego załoga liczyła 10 oficerów oraz 190 podoficerów i marynarzy.

Uzbrojony był w trzy podwójne 120-milimetrowe armaty morskie oraz działa przeciwlotnicze: 102-milimetrowe (zainstalowane w 1942 r.), 40-milimetrowe poczwórnie sprzężone oraz cztery 20-milimetrowe.

Ponadto miał dwa 7,7-milimetrowe ciężkie karabiny maszynowe, 533,4-milimetrową pięciorurową wyrzutnię torpedową, osiem torped, dwie wyrzutnie i dwa miotacze bomb głębinowych oraz 42 bomby głębinowe. Napędzały go dwa zespoły turbin o mocy 40 000 KM. Osiągał prędkość maksymalną 33,25 węzłów, a jego zasięg wynosił 5 500 Mm przy prędkości 15 węzłów i 3 700 Mm przy 20 węzłach.

Dowódcami okrętu byli:
autor tekstu: Walter Pater - Muzeum Marynarki Wojennej


*****

Niszczyciel Piorun (Wikipedia)


ORP Piorun – niszczyciel brytyjski typu N przekazany polskiej Marynarce Wojennej 5 listopada 1940 w zamian za utracony pod Narwikiem niszczyciel ORP "Grom".

Zbudowany w stoczni John Brown w Clydebank w latach 1939–1940.

Podczas wojny nosił oznaczenie taktyczne "G65". Przed przekazaniem Polskiej Marynarce Wojennej pływał pod nazwą HMS "Nerissa".

W maju 1941 brał udział w poszukiwaniach niemieckiego pancernika "Bismarck", podczas których wsławił się odnalezieniem "Bismarcka" i nawiązaniem z nim kontaktu bojowego w nocy 26 maja 1941.

Około jednej godziny, od 22.37 do 23.50 polski okręt manewrował w zasięgu widzialności pancernika, który go niecelnie ostrzeliwał. "Piorun" oddał również trzy niecelne salwy, o znaczeniu raczej symbolicznym (nie mogły one wyrządzić poważniejszych szkód).

Od września 1941 do początku 1943 brał udział w eskortowaniu konwojów na Oceanie Atlantyckim i Morzu Śródziemnym. Od lipca do listopada 1943 uczestniczył w wielu operacjach u brzegów Sycylii. W czerwcu 1944 brał udział w inwazji w Normandii oraz w bitwach morskich pod Ouessant (9 czerwca) i Jersey (14 czerwca). Potem zatopił torpedą niemiecki łamacz blokady "Sauerland".

"Piorun" został zwrócony Wielkiej Brytanii 28 września 1946 roku po przepłynięciu pod biało-czerwoną banderą 218 000 mil morskich. Eskortował 81 konwojów. W czasie służby zatopił cztery okręty nawodne, uszkodził dwa (i trzy następne – prawdopodobnie), zestrzelił jeden samolot.

Dowódcy:
Załogę okrętu stanowiła w większości uratowana część załogi "Groma". Od 12 lutego 1945 służył na okręcie por. mar. Zbigniew Plezia, awansowany na tym okręcie do stopnia kapitana.

źródło: Wikipedia

previous next contents

Valid HTML 4.0!