Sklep internetowy: www.numizmatyczny.pl
20 zł, Polski Rok Obrzędowy - Dożynki, 2004
previous next contents

numizmatyka

Stan zachowania monety: I (menniczy)

Trzecia z serii "Polski Rok Obrzędowy" srebrna moneta, która upamiętnia dożynki - święto plonów obchodzone po zakończeniu żniw.

Seria: "Polski Rok Obrzędowy"

Stan zachowania monety: I (menniczy)
Nominał: 20 zł
Srebro: Ag 925
Techniki dodatkowe: tampondruk - farby biała i czerwona
Stempel: lustrzany
Średnica: 38,61 mm
Waga: 28,28 g
Wielkość emisji: 74.000 szt.
Cena emisyjna NBP: 75 zł
Data emisji monet:
10.09.2004 r.

Dożynki - srebrna moneta kolekcjonerska z tampondrukiem, projektu Roussanki Nowakowskiej, ukazująca zwyczaj dożynkowy. Jest to już trzecia, po Kolędnikach i Śmigusie - dyngusie, moneta należąca do cieszącej się popularnością serii "Polski Rok Obrzędowy".



Moneta została wyemitowana przez Narodowy Bank Polski z okazji święta plonów, zwanego także Okrężnem lub Wieńcowem, będącym od dawna najważniejszym świętem gospodarskim, obchodzonym po zakończeniu żniw.

Dzięki niej sięgamy w przeszłość i poznajemy obrzędy, które towarzyszyły naszym przodkom w ich codziennym życiu. Dlatego zamów tą monetę już dziś, nim ubiegną Cię inni !

  "Plon, niesiemy plon
w gospodarza dom!
Aby dobrze plonowało,
po sto korcy z kopy dało!

Otwieraj, panie, szeroko wrota
niesiem ci wieniec ze szczerego złota.
Zaściełaj, panie, stoły i ławy,
idzie do ciebie gość niebywały.
Plon, niesiemy plon..."

Dożynki, czyli Święto Plonów to etniczne święto Słowian, przypadające na równonoc jesienną (23 września). Ten ludowy zwyczaj Słowian i plemion bałtyckich w różnych stronach Polski był określany jako: wyżynki, obrzynki lub wieniec.

Obrzęd dożynek związany był pierwotnie z kultem roślin i drzew, potem z pierwotnym rolnictwem. Dożynki były uroczyście obchodzone we dworach ziemian i na wsiach. Tradycyjnie dożynki obchodzono w pierwszy dzień jesieni. Święto poświęcone było tegorocznym zbiorom zbóż, w czasie którego dziękowano bogom za plony i proszono o jeszcze lepsze w przyszłym roku. W czasie dożynek wróżono przyszłość, a po rytualnych obrzędach i modlitwach organizowano rytualne biesiady.

Obecnie uroczystości dożynkowe mają zarówno religijny, w postaci podziękowania bogom za plony, jak i ludowy charakter, powiązany z zabawą z okazji zakończenia zbiorów. Współczesnym ceremoniom dożynkowym przewodniczą Starosta i Starościna dożynkowi. Najpierw wnoszone są wieńce dożynkowe wykonane z kłosów zbóż, owoców, warzyw, polnych kwiatów. Następnie Starosta i Starościna wręczają bochen chleba upieczonego z mąki pochodzącej z ostatnich zbiorów Gospodarzowi dożynek.

Gospodarzem najczęściej jest kapłan, a w przypadku dożynek świeckich przedstawiciel lokalnej administracji państwowej bądź samorządowej. Następnie składane są symboliczne dary z najnowszych plonów, przetwory mięsne, czy owoce, które często stanowią wystawę osiągnięć lokalnych rolników. W przypadku kiedy uroczystość ma charakter religijny, odprawiany jest obrzęd liturgiczny. Dożynki kończy najczęściej festyn ludowy.

źródło: NBP / Mennica Polska / Wikipedia

previous next contents

Valid HTML 4.0!