Rocznica ważnego wydarzenia
z historii Polski uwieczniona na wyemitowanej przez NBP w 2006 roku
złotej monecie kolekcjonerskiej.
Cenny walor historyczny, artystyczny i inwestycyjny.
Na szlachetnym kruszcu
upamiętniono pięćsetną rocznicę wydania dokumentu prawnego - zbioru
przywilejów i statutów obowiązujących w
Królestwie Polskim aż do czasu rozbiorów.
- Awers:
u góry wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej
Polskiej.
Poniżej stylizowany wizerunek księgi ze zwisającą pieczęcią oraz napis:
100 ZŁ. Z lewej strony księgi oznaczenie roku emisji: 2006. U
góry
półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA. Pod lewą łapą orła
znak mennicy:
m/w
- Rewers:
wizerunek kanclerza Jana Łaskiego trzymającego księgę. Z lewej strony
na stylizowanej tablicy napis: 500-LECIE WYDANIA STATUTU ŁASKIEGO.
Opracowany przez kanclerza wielkiego koronnego Jana Łaskiego
zbiór przyczynił się do ujednolicenia systemu prawnego i
upowszechnienia znajomości prawa wśród szlachty.
"... aby wszystkim było
przystępne,
co
wszystkich obchodzi ..."
Radom, 3 maja 1505 r.
STATUT ŁASKIEGO Z 1506 ROKU
W 1506
roku prawa obowiązujące w Rzeczpospolitej zostały skodyfikowane w
dziele pt. „Commune incliti Poloniae regni privilegium
constitutionem et indultum publicitus decretorum
approbatorumque” (Powszechny sławnego Królestwa
Polskiego przywilej zatwierdzonych publicznie konstytucji, zezwoleń i
dekretów). Jego autorem był doradca króla
polskiego Aleksandra Jagiellończyka Jan Łaski herbu Korab.
Od nazwiska autora zbiór praw obowiązujących w
ówczesnej Polsce nazywany jest potocznie Statutem Łaskiego.
W 500. rocznicę wydania tego dzieła NBP wyemitował, a Mennica Polska
wybiła złote, srebrne i wykonane ze stopu Nordic Gold monety
kolekcjonerskie.
Dla Rzeczpospolitej Statut Łaskiego był dziełem przełomowym - po
pierwsze po raz pierwszy w historii zebrano większość praw
obowiązujących na ziemiach polskich w jednym dokumencie, a po drugie
wydano go drukiem, przez co był powszechnie dostępny.
Część nakładu została wydrukowana na papierze, a część na pergaminie. W
bogato zdobionej publikacji znalazły się dwa rysunki, na
których Jan Łaski wręcza władcy Rzeczpospolitej dokument do
opieczętowania. Bardzo ważna jest oprawa tej sytuacji. Na pierwszej
rycinie wręczenie odbywa się w komnacie, w której znajdują
się jedynie Jan Łaski i Aleksander Jagiellończyk.
Na kolejnej ten sam akt został powtórzony w obecności
posłów i senatorów oraz wieńca 25
herbów państwowych, wojewódzkich i ziem lennych
Królestwa Polskiego. Druga scena ma pokazywać, że władza
królewska zespala państwowość Rzeczpospolitej w otoczeniu
przedstawicieli społeczeństwa. Do zbioru praw polskich włączono także
pieśń „Bogurodzica”, która podkreśla
ideę jedności państwa pod wodzą króla przedstawioną na
drugim rysunku.
źródło: NBP / Mennica
Polska / Wikipedia
