Rewers: wizerunek bazyliki katedralnej pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Płocku, a w tle - jej cień.

Płock - to najstarsze miasto na Mazowszu, pierwsza stolica Mazowsza, a także przez pewien czas stolica państwa. Płock położony jest nad szeroką 8 km doliną Wisły, w większości na jej prawym brzegu tworzącym wysoką na 50 m skarpę. Najważniejszy na Mazowszu gród książęcy był siedzibą kasztelanii, a około 1075 r. siedzibą biskupstwa.

Faktyczną stolicą Polski był w czasach Władysława Hermana i Bolesława Krzywoustego. Obaj władcy są pochowani w katedrze płockiej. W okresie rozbicia dzielnicowego Płock był stolicą Mazowsza. Romańską katedrę wzniesiono za czasów biskupa Aleksandra z Malonne (1130-1144), który zamówił też do katedry słynne Drzwi płockie. W 1177 roku po raz pierwszy została wybita moneta płocka.

W 1180 roku przy kolegiacie św. Michała powstała szkoła elementarna typu trivium. Obecnie szkoła ta nadal działa jako Liceum Ogólnokształcące im. Marszałka Stanisława Małachowskiego, tak zwana Małachowianka. To jedyna w Polsce placówka tego typu, szkoła istniejąca od średniowiecza.

W 1237 r. biskup płocki Piotr, na prośbę księcia Konrada Mazowieckiego, dokonał lokacji nowego miasta w Płocku. Do dziś zachował się tu jedyny w kraju dokument lokacyjny miasta na prawie polskim.

Płock rozwinął się w XV wieku, kiedy to Wisłą spławiano do Gdańska zboże z okolicznych posiadłości ziemskich. Mieszkańcy trudnili się młynarstwem, piwowarstwem, sukiennictwem. Rozwijało się drewniane, jak i murowane budownictwo mieszkalne. Księstwo płockie włączone zostało do Polski w 1495 r. i przekształcone w województwo. Jako tradycyjna stolica Mazowsza Płock musiał jednak ustąpić miejsca Warszawie.

Od początku XVI wieku na Płock zaczęły spadać różne nieszczęścia. Najpierw epidemia, w czasie której zginęło 30 % ludności, potem wielki pożar niszczący zamek i kilka ulic. Niszczące były także najazdy Szwedów w 1655 i 1705 r., a ponadto w 1731 roku w wyniku erozji skarpy płockiej, do Wisły osunęła się niemal cała ulica Nadwiślańska, między innymi z częścią kościoła farnego.

Okres zaborów jeszcze bardziej zahamował rozwój Płocka. Aż do I wojny światowej miasto nie miało stałego mostu przez Wisłę ani połączenia kolejowego. Było natomiast ważnym ośrodkiem edukacyjnym i naukowym, m. in. dzięki istniejącej w Płocku od 1180 r. najstarszej polskiej szkole - Małachowiance i utworzonemu w 1820 r. Płockiemu Towarzystwu Naukowemu.

Po II wojnie światowej nastąpił szybki rozwój miasta. Decydujący okazał się rok 1960, kiedy to podjęto decyzję o budowie kombinatu petrochemicznego - Mazowieckich Zakładów Rafineryjnych i Petrochemicznych, przerabiających ropę sprowadzaną ze Związku Radzieckiego. W latach 1975-1999 Płock był stolicą województwa.

Dziś przyciąga licznych turystów swymi zabytkami, a jako aktywny ośrodek akademicki chlubnie kontynuuje swe naukowe tradycje. Płock jest bardzo interesującym pod względem turystycznym miejscem. Znajduje się tu najstarsze muzeum w Polsce - Muzeum Mazowieckie, które posiada największe zbiory sztuki secesyjnej, Muzeum Diecezjalne, najstarsza budowla ceglana na Mazowszu - kościół św. Dominika, katedra płocka.

Godne uwagi jest także Wzgórze Tumskie, a także liczne zabytki architektury klasycystycznej. Warto przypomnieć, że Płock to również miejsce objawień siostry Faustyny beatyfikowanej przez papieża w 2000 roku.
źródło: NBP / Wikipedia - wolna encyklopedia