Srebrna moneta projektu Ewy Olszewskiej-Borys, którą NBP wyemitował z okazji 500-ej rocznicy urodzin "ojca polskiej literatury" - Mikołaja Reja.
Mikołaj Rej z Nagłowic (1505 - 1569) to wybitny polski poeta
i prozaik okresu odrodzenia. Był także politykiem oraz muzykiem.
Ponieważ Rej
był jednym z pierwszych poetów, tworzących w języku polskim
- po śmierci został
uznany za „ojca polskiej literatury”. Miano to
artysta zawdzięcza autorskiemu
posłaniu zawartemu w zbiorze satyrycznych epigramatów
Zwierzyniec (1562):
„A niechaj
narodowie wżdy postronni znają,
iż Polacy nie gęsi, iż
swój język mają”.
W posłaniu tym autor, nawiązując do
świętych gęsi
kapitolińskich, które wg legendy ostrzegły gęganiem w 390
p.n.e. Marcusa
Manliusa Capitolinusa przed atakiem Gallów na Kapitol,
deklaruje kulturową i
polityczną niezależność Rzeczypospolitej od papieskiego Rzymu.
Twórczość Reja jest bogata
i różnorodna. Rej jest uważany za
mistrza opisu literackiego. Nazwany jest Brueglem polskiej literatury,
z powodu
wyjątkowej wyobraźni malarskiej. Najbardziej znane dzieła Mikołaja Reja to
: Krótka
rozprawa między trzema osobami: Panem, Wójtem i Plebanem
(1543),
Żywot
Józefa (1545),
Psałterz
Dawidów - tłumaczenie prozą (1546),
Kupiec
(1549),
Postylla
(1557),
Zwierzyniec
(1562),
Apocalypsis
(1567),
Zwierciadło
z traktatem Żywot człowieka poczciwego (1567/1568).
Mikołaj Rej za swoją misję uznawał edukację narodu, ukazanie harmonii człowieka i natury. Jego zdaniem "człowiek naturalny", powinien mówić i pisać w swoim ojczystym języku. Człowieka powinna cechować "cnota" (czyli prawość, sumienie), "cześć" (honor), stałość umysłu, a także moc zsyłana na człowieka przez Boga, jak dar łaski bożej.
źródło: wikipedia - wolna encyklopedia