portret Tadeusza
Kościuszki, autor: Juliusz Kossak,
1879 rok,
akwarela, 78 x 63 cm, Muzeum w Łańcucie
Tadeusz Kościuszko (1746-1817) -
generał polski i amerykański, Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej
Narodowej w insurekcji w roku 1794.
Brał udział w wojnie o niepodległość
Stanów Zjednoczonych, gdzie w uznaniu jego zasług został
generałem
brygady wojsk amerykańskich.
Od 1789 roku posiadał tytuł
generała majora wojska konnego. W 1792 w czasie wojny polsko-rosyjskiej
walcząc w armii koronnej odznaczył się w bitwach pod Zieleńcami i pod
Dubienką. Po przystąpieniu Stanisława Augusta do Targowicy podał się do
dymisji i wyjechał z Polski. 24 marca 1794 w Krakowie pod jego
przywództwem wybuchło powstanie przeciw Rosji i Prusom zwane
Kościuszkowskim, a on objął władzę, jako Najwyższy Naczelnik Siły
Zbrojnej Narodowej.
Na wieść o tym wydarzeniu wybuchły dwa
inne powstania: Jana Kilińskiego w Warszawie, oraz na Litwie.
Insurekcja kościuszkowska jednak nie zakończyła się sukcesem, a on sam
po przegranej bitwie pod Maciejowicami został uwięziony w twierdzy
pietropawłowskiej w Petersburgu. Zmarł w Szwajcarii, gdzie spędził
ostatnie lata swego życia. Pochowano go na Wawelu.
Kościuszko
został bohaterem wielu dzieł literackich. Na jego cześć usypano w
latach 1820-1823 Kopiec Kościuszki w Krakowie. Jemu zostały
zadedykowane liczne pomniki i posągi w USA i w Polsce.
Niezliczona
ilość obiektów geograficznych, miast, hrabstw, ulic,
szkół, fundacji,
stowarzyszeń i innych organizacji w obu krajach nosi imię Tadeusza
Kościuszki.
źródło:
Mennica Polska / Wikipedia