Moneta obiegowa Nordic Gold, której prosty projekt autorstwa Ewy Tyc-Karpińskiej nawiązuje do surowości Syberii. Rewers monety, podobnie jak awers monety złotej, przedstawia sylwetki ludzi na tle drzew tajgi. Standardowy awers to wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej.
"Ojczyzno nasza. Ziemio ukochana
W trzydziestym dziewiątym cała krwią zalana
Nie dość, że Polskę na wpół rozebrali
Jeszcze Polaków na Sybir wysłali...
... O Polsko nasza, Ziemio nasza święta
Gdzie twoje Syny, gdzie twoje orlęta
Dzisiaj w Sybirskie tajgi przyjechali
Czy kiedy ciebie będziem oglądali...
... Zima, śnieg straszny w lesie, ciężka praca
Głód i tęsknota ciężko nas przygniata
Tyfus okrutny wśród ludzi się szerzy
Co dzień to więcej pod sosnami leży..."
fragmenty
"Pieśni wygnańców z Ojczyzny"
Termin Sybiracy - wiąże się nierozerwalnie z terminem katorga (ros. Каторга, z greckiego κάτεργον keteirgon zmuszać), która rozumiana jest jako ciężka praca fizyczna, często ponad ludzkie siły. Katorga była często karą dla osób, represjonowanych z przyczyn politycznych w Rosji. Zgodnie z rosyjskim kodeksem karnym z 1847 roku, zesłanie i katorga były karami powszechnie wymierzanymi uczestnikom zrywów narodowościowych i wyzwoleńczych. Po dojściu do władzy bolszewików zesłanie i katorgę zastąpiły deportacja i łagry GUŁAG-u.
Katorgą nazywali Polacy też samo zesłanie na Sybir, praktykowane powszechnie w cesarstwie rosyjskim, któremu towarzyszyły zwykle nieludzkie warunki zarówno w czasie drogi do miejsca przeznaczenia jak i w wyznaczonym miejscu pobytu. Masowe zesłania na katorgę miały miejsce po większych zrywach narodowościowych, takich jak powstanie listopadowe czy styczniowe.
Jednym z bardziej znanych polskich zesłańców na Syberię był Benedykt Dybowski. Często za pierwszego polskiego zesłańca jest uważany biskup krakowski Kajetan Sołtyk aresztowany 13 października 1767, ale Polacy zsyłani byli wcześniej. Jednym z ostatnich był ks. Józef Świdnicki zwolniony z łagru w 1987, a sprawa powrotu Sybiraków dalej nie jest jednoznaczna.
Zesłani na katorgę to m. in:
* Aleksander Czekanowski,
* Jan Czerski,
* Benedykt Dybowski,
* Aleksander Albert Krajewski,
* Bronisław Piłsudski,
* Piotr Wysocki.
źródło: NBP / Mennica Polska S.A. / wikipedia - wolna encyklopedia
