90. rocznica odzyskania niepodległości przez Polskę
90th anniversary of regaining independence by Poland

Podniosła dla polskiego narodu historyczna chwila - odzyskanie niepodległości. Wyjątkowe uczczenie wyjątkowej rocznicy.

Awers: wizerunek orła ustalony dla RP. Wokół napis Rzeczpospolita Polska poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Po bokach orła oznaczenia roku 20-08. Pod lewa łapą orła znak mennicy m/w
Rewers: stylizowany wizerunek odznaki Orderu Odrodzenia Polski na tle fragmentu wstęgi. Poniżej i wokół napis 90. rocznica odzyskania niepodległości. Krzyż Orderu Odrodzenia Polski "Polonia Restituta", to wysokie odznaczenie państwowe, ustanowione przez Sejm II Rzeczypospolitej w 1921 roku. Order ten przyznawano - w pięciu klasach - obywatelom Polski i obcokrajowcom w uznaniu ich zasług "w służbie dla państwa i społeczeństwa".

"Niepodobna oddać tego upojenia, tego szału radości, jaki ludność polską w tym momencie ogarnął. (...) Kto tych krótkich dni nie przeżył, kto nie szalał z radości w tym czasie wraz z całym narodem, ten nie dozna w swym życiu największej radości. Cztery pokolenia czekały, piąte się doczekało. Od rana do wieczora gromadziły się tłumy na rynkach miast; robotnik, urzędnik porzucał pracę, chłop porzucał rolę i leciał do miasta, na rynek, dowiedzieć się, przekonać się, zobaczyć wojsko polskie, polskie napisy, orły na urzędach, rozczulano się na widok kolejarzy, ba, na widok polskich policjantów i żandarmów."
"Powstawanie II Rzeczypospolitej. Wybór dokumentów".

Narodowe Święto Niepodległości - to najważniejsze polskie święto narodowe, obchodzone co roku 11 listopada, na pamiątkę odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku.
Znaczenie daty
Odzyskiwanie przez Polskę niepodległości było procesem stopniowym i wybór 11 listopada jest dość arbitralny. Uzasadnieniem może być zbiegnięcie się wydarzeń w Polsce z końcem I wojny światowej na świecie (tego samego dnia miała miejsce kapitulacja Niemiec na froncie zachodnim).
* 5 listopada 1916 - wydanie aktu gwarantującego powstanie Królestwa Polskiego, w bliżej nieokreślonych jeszcze granicach.
* 14 stycznia 1917 - rozpoczęcie działalności przez Tymczasową Radę Stanu.
* 12 listopada 1917 - przejęcie obowiązków głowy państwa przez Radę Regencyjną.
* 7 października 1918 - ogłoszenie niepodległości Polski przez Radę Regencyjną.
* 25 października 1918 - powołanie rządu Józefa Świeżyńskiego.
* z 6 na 7 listopada 1918 - powstanie w Lublinie Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej z Ignacym Daszyńskim na czele.
* 10 listopada - przyjazd Józefa Piłsudskiego do Warszawy.
* 11 listopada 1918 - przekazanie przez Radę Regencyjną władzy nad podległym jej wojskiem Józefowi Piłsudskiemu. Tego dnia, po pertraktacjach marszałka z Centralną radą żołnierską wojska niemieckie zaczęły się wycofywać z Królestwa Polski (zakończyły to 19.11). W nocy rozbrojono również niemiecki garnizon stacjonujący w Warszawie.
* 14 listopada 1918 - rozwiązanie Rady Regencyjnej i przekazanie przez Radę Regencyjną swoich uprawnień na rzecz Józefa Piłsudskiego.
* 22 listopada 1918 - podpisanie dekretu o podstawach ustrojowych państwa polskiego.
* 27 grudnia 1918 - wybuch powstania wielkopolskiego w Poznaniu.
Ustanowienie święta
Dzień 11 listopada ustanowiono świętem narodowym dopiero ustawą z kwietnia 1937 roku, czyli prawie 20 lat po odzyskaniu niepodległości.
Dzieje obchodów
Do czasu wybuchu II wojny światowej święto obchodzono tylko dwa razy - w roku 1937 i 1938. W latach 1939-1944 - podczas okupacji hitlerowskiej oficjalne lub jawne świętowanie, podobnie jak i każde inne przejawy polskości, było niemożliwe. W roku 1945 władze komunistyczne świętem państwowym uczyniły dzień 22 lipca - datę podpisania Manifestu PKWN, jako Narodowe Święto Odrodzenia Polski. Narodowe Święto Niepodległości obchodzone 11 listopada przywrócono, ustawą Sejmu IX kadencji (jeszcze PRL), 21 lutego 1989 roku (w trakcie obrad Okrągłego Stołu). W czasach komunizmu wielokrotnie organizowane w całym kraju przez opozycję manifestacje patriotyczne były tego dnia brutalnie tłumione przez oddziały ZOMO, a ich uczestnicy aresztowani przez Służbę Bezpieczeństwa. Dzień ten jest dniem wolnym od pracy. Główne obchody, z udziałem najwyższych władz państwowych, odbywają się w Warszawie na placu Józefa Piłsudskiego, przed Grobem Nieznanego Żołnierza.


źródło: NBP / Mennica Polska S.A. / Wikipedia