Rewers monety NG uwiecznia wizerunek Zamku Królewskiego w Piotrkowie Trybunalskim.

Piotrków Trybunalski - miasto na prawach powiatu, położone w centralnej Polsce na zachodzie Równiny Piotrkowskiej, będące siedzibą powiatu grodzkiego. Drugie pod względem wielkości miasto w województwie łódzkim i 47 w Polsce. Miasto należy do PBOP. Nazwa Piotrkowa w innych językach brzmi: język rosyjski - dziś Пётркув-Трыбунальски, za czasów Królestwa Polskiego - Петроковъ; jidysz - Pietrkow (zapis fonetyczny); język niemiecki - Petrikau.

Historia Piotrkowa Trybunalskiego
* VIII - w. pierwsze osady ludności słowiańskiej,
* 1217 - pierwsza pisemna wzmianka o Piotrkowie (dokument Leszka Białego dla opactwa cystersów w Sulejowie),
* 1262 - włączenie Piotrkowa do Księstwa Sieradzkiego,
* XIII/XIV w. - prawa miejskie (dokładna data nieznana z powodu zniszczenia odpowiedniego aktu),
* 1313 - Władysław Łokietek określa Piotrków jako miasto,
* 1347 - spisano statuty piotrkowskie,
* 1404 - odnowienie praw miejskich przez Władysława Jagiełłę,
* 1442-1628 - miejsce odbywania synodów prowincji gnieźnieńskiej,
* 1467 - ratyfikacja pokoju toruńskiego
* 1 grudnia 1469 na sejmie wielki mistrz Henryk VI Reuss von Plauen złożył hołd lenny Kazimierzowi IV Jagiellończykowi.
* 20 listopada 1470 na sejmie wielki mistrz Henryk VII Reffle von Richtenberg złożył hołd lenny Kazimierzowi IV Jagiellończykowi.
* 1493 pierwszy sejm - w Piotrkowie - data przyjmowana jako początek parlamentaryzmu polskiego,
* XV/XVI w. - miejsce zjazdów generalnych i prowincjonalnych i sejmów walnych,
* 1578 utworzenie Trybunału Koronnego - dla Wielkopolski,
* 1655 i 1657 - zajęcie miasta przez wojska szwedzkie (potop szwedzki),
* 1702 - ponowne zajęcie miasta przez wojska szwedzkie (III wojna północna),
* 1793 - II rozbiór Polski - włączenie Piotrkowa do zaboru pruskiego (tzw. Prusy Południowe),
* 1807 - włączenie Piotrkowa do Księstwa Warszawskiego (departament kaliski),
* 1815 - włączenie Piotrkowa do Królestwa Polskiego (województwo kaliskie),
* 1846 - 2 września odjazd pierwszego pociągu Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej z dworca piotrkowskiego,
* 1867 - 13 stycznia utworzenie guberni piotrkowskiej, obejmującej m.in. Łódź, Częstochowę i Zagłębie Dąbrowskie,
* 1873 - 5 stycznia rozpoczęcie wydawania "Tygodnia",
* 1905 - 1 lutego początek strajku szkolnego,
* 1914 - w pierwszych miesiącach I wojny światowej Piotrków kilkakrotnie opanowywały wojska niemieckie i ponownie rosyjskie, ostatecznie zajęty w grudniu przez wojska austriackie,
* 1915 - umiejscowienie w Piotrkowie siedziby Departamentu Wojskowego Naczelnego Komitetu Narodowego, największy w historii rozwój piotrkowskiego ośrodka wydawniczo-prasowego,
* 1918 - 2-5 listopada rozbrojenie okupantów austriackich,
* 1919 - 2 sierpnia włączenie Piotrkowa do województwa łódzkiego,
* 1939 - 5 września zajęcie miasta przez Wehrmacht, początek okupacji hitlerowskiej,
* 1939 - wg różnych źródeł 30 września, 5 lub 8 października - utworzenie pierwszego getta w okupowanej Europie,
* 1939 - 26 października włączenie Piotrkowa do Generalnego Gubernatorstwa,
* 1942 - 14-29 października likwidacja getta piotrkowskiego (ok. 20 tys. Żydów wywieziono do obozu zagłady w Treblince, 3500 pozostało w tzw. "małym getcie", zlikwidowanym w 1944),
* 1945 - 18 stycznia wkroczenie do Piotrkowa Armii Czerwonej i Wojska Polskiego,
* 1975 - 1 czerwca utworzenie województwa piotrkowskiego,
* 1981 - utworzenie Wydziału Zamiejscowego Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Kielcach,
* 1997 - przekształcenie Wydziału Zamiejscowego WSP w Filię WSP (od 2000 filia Akademii Świętokrzyskiej)
* 1999 - 1 stycznia likwidacja województwa piotrkowskiego, ponowne wejście Piotrkowa w skład województwa łódzkiego,
* 2004 - utworzenie Zamiejscowego Ośrodka Dydaktycznego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi,
* 2005 - 6 marca referendum w sprawie odwołania prezydenta i Rady Miasta (nieważne: frekwencja 24,2%),
* 2006 - 1 września przekształcenie radia Piotrków w radio Strefa FM.

Historia Żydów w Piotrkowie
Miasto posiadało zakaz osiedlania się Żydów - przywilej De non tolerandis Judeis. Dopiero w XVI wieku ludność żydowska zamieszkała w okolicach Piotrkowa przychodzi na targi i jarmarki. W 1657 r. wojska Stefana Czarnieckiego dokonały krwawego pogromu Żydów w Piotrkowie. W 1679 r. król Jan III Sobieski zezwolił na założenie kahału, synagogi, kirkutu, mykwy, rzeźni i sklepów. W 1765 roku mieszkało tu 1107 Żydów. Piotrków Trybunalski był jednym z najważniejszych w Polsce żydowskich ośrodków wydawniczo-drukarskich. W 1939 r. mieszkało tu ok. 11 tys. osób pochodzenia żydowskiego. W październiku 1939 r. Niemcy utworzyli tu pierwsze getto na ziemiach polskich. Uwięzili w nim ok. 25 tys. osób z Piotrkowa i okolic. W dniach 15-21 października 1942 r. ok. 22 tys. osób wywieźli do obozu zagłady w Treblince.

Turystyka
Jako prawie 800-letnie miasto, Piotrków może pochwalić się wieloma zabytkami najwyższej klasy. Niewątpliwie należą do nich Stare Miasto z zachowanym średniowiecznym układem urbanistycznym ale także piotrkowskie kościoły. Jednak w Piotrkowie można podziwiać nie tylko zabytki, w samym mieście znajduje się wiele miejsc godnych obejrzenia oraz obiektów rekreacyjnych.

Najważniejsze zabytki Piotrkowa Trybunalskiego
* Stare miasto - staromiejski układ urbanistyczny sięga początkami średniowiecznej lokacji, zabudowa jest znacznie późniejsza. W obrębie rynku można obejrzeć ok. 142 kamienic o ciekawej architekturze. Po pożarze w 1835 r. przebudowano domy w stylu klasycystycznym. Wewnątrz niektórych zachowały się sklepienia kolebkowe, ślady podcieni, sklepione piwnice, sienie i belkowane stropy.
* Mury miejskie - zachowane fragmenty wybudowane w XIV i XV w. za panowania Kazimierza Wielkiego. Wysokość murów 4,5 m, szerokość 2 m.
* Zamek królewski - zbudowany w latach 1512-1519 przez mistrza Benedykta z Sandomierza na polecenie Zygmunta I Starego.
* Wielka Synagoga (1791-1793), obecnie Miejska Biblioteka Publiczna. Zbudowana na miejscu poprzednie drewnianej z 1689 r. zniszczonej podczas pożaru w 1740.
* Mała Synagoga.
* Cerkiew prawosławna pw. Wszystkich Świętych (XIX w.).
* Wieża wodna (1925-1927) - ok. 50 m wysokości. Zabytek sztuki inżynierskiej.
* Pałac Jaxa Bykowskich (XV w.) - w 1604 r. przebudowany na pałac renesansowy.
* Kościół farny pw. św. Jakuba (XIII w.).
* Kościół Nawiedzenia Panny Marii (XIV w.) - zniszczony podczas najazdu szwedzkiego, w XVIII w. odrestaurowany. Wewnątrz zabytkowe obrazy z XVII i XVIII w.
* Kościół podominikański pw. św. Jacka i św. Doroty (XIV-XVII w.).
* Kościół i klasztor o.o. bernardynów (XVII w.) z cudownym obrazem Matki Boskiej Piotrkowskiej.
* Kościół oo. pijarów (XVII-XVIII w.) - obecnie ewangelicki. Budynki kolegium pijarów zaadaptowane na budynek więzienny użytkowany do 2004 r.
* Kościół pw. NP Marii Śnieżnej (XVII w.) - dawniej dominikanek, oparty o mur miejski.
* Kościół oo. jezuitów pw. św. Franciszka Ksawerego (XVIII w.), z cudownym obrazem Matki Bożej Trybunalskiej.
* Kolegium jezuickie (XVIII w.) - obecnie mieści się tu I LO im. Bolesława Chrobrego.
* Sąd Okręgowy (1905-1909), dawna siedziba władz guberni.
* Piotrkowska Manufaktura - budynek dawnej przędzalni przy ulicy Sulejowskiej.

Festiwale i imprezy cykliczne Piotrkowa Trybunalskiego:
* Dni miasta (Czerwiec),
* Międzynarodowy Festiwal Sztuki Akcji - Interakcje - zapoczątkowany w 1999 roku,
* Festiwal Kabaretowy - Trybunały Kabaretowe,
* Dni muzyki kameralnej - organizowane w zabytkowej siedzibie Muzeum w Piotrkowie Trybunalskim,
* Ogólnopolski konkurs literacki o "Rubinową Hortensję",
* Ogólnopolski konkurs pianistyczny im. I. J. Paderewskiego - odbywający się od 1991 roku, w Państwowej Szkole Muzycznej I i II stopnia w Piotrkowie Trybunalskim ,
* Międzynarodowe Spotkania Rzeźbiarzy - Skrzyżowania.

Filmy kręcone w Piotrkowie Trybunalskim
Najbardziej znane filmy, które wykorzystały Piotrków Trybunalski jako naturalną scenografię, to:
* "Ewa chce spać" (1957, reż. Tadeusz Chmielewski),
* "Vabank" (1981, reż. Juliusz Machulski),
* "Misja specjalna" (1987, reż. Janusz Rzeszewski),
* "Psy" (1992, reż. Władysław Pasikowski),
* "Uprowadzenie Agaty" (1993, reż. Marek Piwowski),
* "Syzyfowe prace" (1998, reż. Paweł Komorowski),
* "Pan Tadeusz" (1999, reż. Andrzej Wajda),
* "Jakub Kłamca" (1999, reż. Peter Kassovitz),
* "Przeprowadzki" (2000, reż. Leszek Wosiewicz),
* "Przedwiośnie" (2001, reż. Filip Bajon) ,
"Masz na imię Justine" (2005, reż. Franco de Pena).
źródło: NBP / Wikipedia - wolna encyklopedia