Arystokracja
w¶ród monet!
Albrecht Dürer - nowo¶æ z wykorzystaniem unikatowej w skali
¶wiatowej technologii
trawienia -
oksydowanej wk³adki!
Adoracja Trójcy ¦wiêtej - obraz namalowany na drewnie
w
roku 1511, obecnie w
Kunsthistorisches Museum w Wiedniu
Albrecht Dürer - to ósma w kolejno¶ci srebrna
moneta
kolekcjonerska z
miêdzynarodowej serii
piêknych
monet,
ciesz±cej siê uznaniem kolekcjonerów na ca³ym ¶wiecie -
"Malarze ¦wiata" ("Painters
of the World"), z której ka¿da moneta to po
czê¶ci dzie³o sztuki.
Numizmatyka to nie tylko sztuka,
ale
tak¿e prawdziwa nauka!
W historii ludzko¶ci ludzie od
wieków interesowali siê i interesuj± nadal sztuk±, w tym
malarstwem.
Niektórzy kupuj± oryginalne dzie³a artystów, inni
kolekcjonuj±
reprodukcje obrazów, podczas gdy inni czerpi± przyjemno¶æ z
kolekcjonowania wyj±tkowych przedmiotów, w tym monet
kolekcjonerskich
uwieczniaj±cych te piêkne obrazy.
Miedzioryt Adam i Ewa (1504)
- obecnie znajduje siê w zbiorach Kunsthaus w Zurychu;
zwierzêta otaczaj±ce Adama i Ewê
symbolizuj± cztery temperamenty:
* wó³ - temperament flegmatyczny
* jeleñ - temperament melancholiczny
* królik - temperament sangwiniczny
* kot - temperament choleryczny
Popularna
w¶ród kolekcjonerów seria srebrnych monet
kolekcjonerskich „Malarze ¦wiata”, rozpoczêta w
2006 roku, wzbogaci³a siê o kolejn± wyemitowan± przez Ksiêstwo Andory,
siódm± monetê po¶wiêcon± wybitnemu niemieckiemu malarzowi
Albrechtowi Dürerowi.
- Ósma moneta z miêdzynarodowej serii
“Malarze ¦wiata”
- Srebro próby Ag 925
- Dodatek w postaci tampondruku i unikatowej w skali
¶wiatowej
technologii - oksydowanej wk³adki
- Oryginalny prezent dla mi³o¶ników sztuki
- Limitowana ilo¶æ dostêpna na polskim rynku
"Malarze ¦wiata"
to miêdzynarodowa niezwyk³a seria srebrnych monet kolekcjonerskich,
która zosta³a rozpoczêta w 2006 roku.Seria jest dedykowana
najbardziej znanym malarzom na ¶wiecie.
Wszystkie monety maj± kszta³t
prostok±ta i przedstawiaj± poszczególne wizerunki malarzy
oraz wybrane reprodukcji czê¶ci ich wspania³ych wielkich dzie³, przez
co
ka¿da moneta jest po
czê¶ci dzie³em sztuki.
- Awers:
¶rodkowa czê¶æ monety przedstawia miedzioryt
„Adam i Ewa” - jedn± z
najs³awniejszych rycin autorstwa Albrechta Dürera. Po lewej
stronie -
pionowy napis w jêzyku kataloñskim „PRINCIPAT
D’ANDORRA” (Ksiêstwo
Andory), w dolnej czê¶ci (po lewej) herb pañstwowy Andory, a pod nim
historyczny znak menniczy „MW”. Pod rycin±
„Adam i Ewa”, z prawej
strony, rok emisji: 2010 oraz nomina³ monety 10 D. (dinerów).
- Rewers:
w lewej czê¶ci monety: autoportret
Albrechta Dürera. Poni¿ej - stylizowana
inskrypcja „Albrecht Dürer 1471-1528”
(data urodzin i ¶mierci malarza) oraz jego inicja³y. W tle -
obraz jego pêdzla „Adoracja
¦wiêtej Trójcy”.
Albrecht Dürer
(21.05.1471 r. -
6.04.1528 r.) jest uwa¿any za najwybitniejszego przedstawiciela
renesansu pó³nocnego i jednego z najlepszych
grafików wszech czasów.
Jest znany z dzie³ o tematyce religijnej, licznych portretów
i autoportretów. Zosta³ doceniony za ogromny wk³ad w³o¿ony w
rozwiniêcie techniki trawienia.
Mennica Polska dla uatrakcyjnienia
kolejnej z serii monety postanowi³a zastosowaæ wyró¿niaj±c±
siê na tle kolekcji
metodê
trawienia.
Niskonak³adowa
moneta projektu Urszuli Walerzak ma
kszta³t
przypominaj±cy obrazy
s³ynnego malarza. Posiada ponadto te same parametry
techniczne: wymiary, wagê i opakowanie, jak polskie klipy z serii
"Polscy Malarze", zatem bêdzie estetycznie komponowaæ siê z tymi
monetami w jednej kolekcji.
Kolejn± zalet± tej piêknie prezentuj±cej siê monety, jak i ca³ej serii,
jest jej
relatywnie
niski nak³ad.
Istotny
jest tak¿e miêdzynarodowy charakter serii "Malarze ¦wiata". Jest to
bowiem dzie³o tworzone przez Mennicê Polsk± we wspó³pracy z
emitentami ró¿nych pañstw.
Albrecht Dürer (ur.
21 maja 1471 w Norymberdze; zm. 6 kwietnia 1528 tam¿e) -
niemiecki malarz i grafik, teoretyk sztuki, uwa¿any jest za
najwybitniejszego artystê niemieckiego renesansu.
Biografia
Dzieciñstwo i m³odo¶æ
Ojciec Dürera, równie¿ Albrecht, urodzi³ siê w
wêgierskiej wsi Eytas. W roku 1455 przyby³ do Norymbergi[1], gdzie
zaj±³ siê z³otnictwem. W 1467 o¿eni³ siê z Barbar± Holper,
córk± swojego mistrza. Z osiemna¶ciorga dzieci, Albrecht by³
trzecim. Jego brat, Hans Dürer, równie¿ po¶wiêci³
siê sztuce, pracuj±c na dworze króla Zygmunta Starego w
Krakowie. Albrecht Dürer (ojciec), kszta³ci³ syna w
z³otnictwie ju¿ od wczesnej m³odo¶ci.
Poniewa¿ ojciec uczy³ siê swego fachu u mistrzów
niderlandzkich, st±d m³ody Albrecht od pocz±tku pozna³ sztukê
wyp³ywaj±c± z tradycji Jana van Eycka i Rogera van der Weyden, ponadto
zaznajomi³ siê z technik± rytu, co mia³o wa¿ny wp³yw na jego dalszy
rozwój artystyczny.
Z tego czasu pochodzi jego popiersie,
które narysowa³ maj±c 13 lat (1484, Albertina, Wiedeñ)[2]
oraz Madonna z dwoma anio³ami (1485). W latach 1485-1490
terminowa³ u norymberskiego malarza Michaela Wolgemuta.
Od Wielkanocy 1490 do Zielonych ¦wi±tek 1494 wêdrowa³ Dürer
przez Górn± Nadreniê. By³a to pierwsza z trzech wielkich
podró¿y jego ¿ycia, której dok³adna droga nie
jest znana. Niewykluczone, ¿e uda³ siê pó¼niej do
Niderlandów b±d¼ Westfalii czy Palatynatu, nim w 1491
zatrzyma³ siê w Alzacji, a nie spotkawszy ju¿ w Colmarze zmar³ego 2
lutego 1491 Martina Schongauera, wybitnego grafika, powróci³
do Bazylei, gdzie korzysta³ z go¶ciny brata Schongauera, Georga.
Jesieni± 1493 Dürer opu¶ci³ Bazyleê i przyby³ do Strasburga.
Jego pobyt w tym mie¶cie jest udokumentowany m.in. drzeworytem w Opus
speciale Missarum Grüningena, wydanym w listopadzie 1493.
Najwyra¼niej jaki¶ czas potem zosta³ wezwany do powrotu do domu, gdy¿
po 18 maja 1494 by³ ju¿ w Norymberdze, gdzie 7 lipca 1494 po¶lubi³
piêkn± i zamo¿n± Agnes Frey (zm. 1539), córkê norymberskiego
mieszczanina. W ci±gu nastêpnych lat, do 1500, namalowa³ akwarel± seriê
ma³ych pejza¿y - inspiracj± do nich by³a rodzinna Norymberga
oraz podró¿ do Wenecji, któr± rozpocz±³ jesieni±
1494, a zakoñczy³ w maju 1495.
Lata 1497-1505
Dürer usamodzielni³ siê w roku 1497. W pierwszym okresie
swojej dzia³alno¶ci artystycznej stworzy³ kilka portretów,
namalowa³ te¿ parê autoportretów. Z 1500 r. pochodzi ma³y
Chrystus na krzy¿u
(obecnie w Galerii Drezdeñskiej, obrazek o niewys³owionej finezji
wykonania, oraz - z tego samego okresu - detale
o³tarzy w Dre¼nie (Maria z Dzieci±tkiem i Ukrzy¿owanie Chrystusa).
G³ównie jednak po¶wiêca³ swój czas grawiurom i
drzeworytom - rycinom do ksi±¿ek. Osobliwie szybko zaj±³ siê
miedziorytnictwem: pierwszy datowany sztych pochodzi z roku 1497,
jednak¿e istniej± z pewno¶ci± starsze, nie datowane. Z tego¿ czasu
pochodzi równie¿ Objawienie Janowe (Apocalypsis cum figuris)
(1498), cykl szesnastu drzeworytów oraz miedzioryt Adam i
Ewa.
Podró¿ do
Wenecji 1505-1506
Jesieni± 1505 Dürer uda³ siê w drug± podró¿ do
Wenecji, gdzie dzia³ali ju¿ wówczas najwiêksi mistrzowie
szko³y weneckiej: Tycjan, Giorgione, Palma il Vecchio, a przede
wszystkim Giovanni Bellini, który najbardziej wp³yn±³ na
artystê[1].
O ile ju¿ wcze¶niej jego pierwsze studia, jego praca i talent nauczy³y
go ceniæ warto¶æ poprawno¶ci i wierno¶ci rysunku rzeczywisto¶ci, tutaj
ol¶ni³a go niesamowita g³êbia i potencja³ kolorystyki. Niemieccy kupcy
w Wenecji zamówili dla tamtejszego ko¶cio³a ¶w. Bart³omieja
du¿y obraz Matki Boskiej Ró¿añcowej, nabyty
pó¼niej za poka¼n± kwotê przez cesarza Rudolfa II,
który przekaza³ go do Klasztoru Strachowskiego (1506,
Galeria Narodowa, Praga)[3].
Przedstawia on ukoronowanie Madonny przez
dwóch anio³ów. Maria podaje Cesarzowi wieniec z
ró¿, Dzieci±tko Jezus - Papie¿owi , tako¿ ¶w.
Dominik i liczni anio³owie - zgromadzonym wokó³
ludziom. W powa¿nie zniszczonym poprzez przemalowania obrazie wyra¼nie
widaæ wp³ywy weneckie.
Jakkolwiek w Wenecji Dürer zyska³ rozg³os, a rada miejska by³a
sk³onna zap³aciæ 200 dukatów za roczny pobyt w mie¶cie,
pó¼n± jesieni± roku 1506 opu¶ci³ W³ochy i uda³ siê w
podró¿ powrotn± do domu.
Lata 1506-1514
Malarstwo
Z pierwszych dzie³ Dürera po powrocie z W³och nale¿y wymieniæ
portret m³odzieñca (1507, obecnie w zbiorach Kunsthistorisches Museum w
Wiedniu), dwa obrazy przedstawiaj±ce Adama i Ewê w Raju (namalowany w
1507 na zamówienie rajców norymberskich)
wzorowane na wcze¶niejszym miedziorycie, przy czym artysta za pomoc±
jêzyka malarskiego wypracowa³ kanon piêkna cz³owieka.
W latach 1507 i 1508 zajmowa³ siê obrazem zamówionym przez
elektora saskiego ksiêcia Fryderyka M±drego dla kolegiaty w
Wittenberdze (obecnie w Kunsthistorisches Museum w Wiedniu),
którego tematem by³a mêka dziesiêciu tysiêcy chrze¶cijan za
króla perskiego Sapora. Po jego ukoñczeniu Dürer
rozpocz±³ pracê nad s³ynnym Wniebowziêciem NMP, które Jakub
Heller do o³tarza ko¶cio³a Dominikanów we Frankfurcie nad
Menem. Obraz przyniós³ zakonnikom, którzy
pokazywali go za op³at±, niema³e dochody.
Po tym, gdy cesarz Rudolf
bezskutecznie zaoferowa³ zañ 100 000 guldenów, zosta³ on
nabyty przez elektora saskiego Maksymiliana I za kwotê 1000
talarów. Przepad³ bezpowrotnie w wyniku wielkiego po¿aru
zamku w Monachium w 1673 r. Kopia Paula Juvenela znajduje siê w Saalhof
we Frankfurcie nad Menem, nieopodal zachowanego ci±gle skrzyd³a (dzi¶
Historisches Museum).
Obraz przedstawia Maryjê, przeniesion± przez
anio³a z doczesnego ¿ycia w niebiañsk± gloriê. Bóg Ojciec i
Syn przyjmuj± j± z mi³o¶ci± i nak³adaj± na jej skroñ koronê.
Aposto³owie patrz± zdumieni na pusty grób. W tym obrazie
Dürer sportretowa³ siê: w drugim planie obrazu opiera siê o
tablicê, z której mo¿na odczytaæ: „Albertus D.
Alemanus faciebat post Virginis partum 1509”.
Albrecht Dürer pracowa³ na zlecenie cesarza Maksymiliana I.
W latach 1511-13 malowa³ on reprezentatywne obrazy cesarskie dla
Norymbergi; s± one wyj±tkowo nie podpisane. Nimi chcia³o miasto
otwarcie podbudowaæ swoje prawo przechowywania insygniów
w³adzy. Karol Wielki zosta³ przedstawiony w szacie cesarskiej, z
mieczem w prawej rêce i jab³kiem królewskim w lewicy; Cesarz
Zygmunt za¶ – odwrotnie (obydwa obrazy obecnie w zbiorach
Germanisches Nationalmuseum, Norymberga).
Z roku 1511 pochodzi s³ynny obraz na drewnie:
Adoracja
Trójcy ¦wiêtej, namalowana pierwotnie dla
Brüderhaus w Landau, pó¼niej (oko³o 1600) oddany
przez norymbersk± radê miejsk± do dyspozycji cesarza Rudolfa (obecnie w
Kunsthistorisches Museum, Wiedeñ). W dolnej czê¶ci tego po mistrzowsku
namalowanego i zakomponowanego obrazu Dürer sportretowa³ siê w
postaci antycznej figury trzymaj±cej tablicê z ³aciñsk± inskrypcj±..
Grafika
Podczas tych lat Dürer opublikowa³, nie licz±c mniejszych
drzeworytów i miedziorytów, trzy wiêksze serie
ksylografów ¶wiadcz±ce o bogatej inwencji artysty i nale¿±ce
do najwybitniejszych dzie³ norymberskiego mistrza. S± to:
* Ma³a Pasja (1509—1510),
pierwotnie w 37 rycinach;
* Du¿a Pasja (1510), istotnie
ró¿ni±ca siê od ma³ej, zarówno wyobra¿eniami jak
i formatem, 11 rycin
* ¯ywot Marii (1510—1511), 20
rycin
Ponadto mo¿na wymieniæ:
* Trójca ¶wiêta (drzeworyt
1511),
* Msza ¶w. Grzegorza
* ¦w. Krzysztof
* ¦wiêta Rodzina z matk± Ann±
* Joachim z ró¿añcem
Wtedy poczyni³ Dürer eksperymenty z such± ig³± (na miedzi).
Tak powsta³a ¦wiêta Weronika (1510), Leidensheiland i ¦w. Hieronim
(obydwie grafiki z 1512).
Od tego czasu przewa¿aj± w twórczo¶ci Dürera
drzeworyty i miedzioryty, a rzadziej spotkaæ mo¿na obrazy jego pêdzla.
Z tych ostatnich znany jest ma³y obraz pochodz±cy z roku 1512 a
przedstawiaj±cy Maryjê z nagim dzieci±tkiem trzymaj±cym nadgryzion±
gruszkê. W tym samym roku powstaj± w przewa¿aj±cej mierze ma³e
grawiury, w¶ród niech – trzecia Pasja. Mniej
wiêcej w tym czasie Dürer otrzyma³ list od swego mecenasa,
cesarza Maksymiliana, w sprawie obrony grafik przed imitacjami.
Jako
wyró¿niaj±ce siê dzie³a z roku 1512 nale¿y wymieniæ sztychy:
Maria auf der Rasenbank, Christus der Dulder (obydwie grafiki such±
ig³±) oraz ¶wiêty Hieronim w w±wozie. Z kolejnych lat pochodz±
najs³ynniejsze ryciny Dürera: Rycerz, ¶mieræ i diabe³ 1513,
¦w. Hieronim w pracowni, Melancholia I, oba z 1514, ¦w. Eustachy
klêcz±cy przed swym koniem, jak równie¿ zamówiony
pierwotnie dla norymberskiego ko¶cio³a pod wezwaniem ¶w. Katarzyny, a
znajduj±cy siê obecnie w monachijskiej pinakotece O³tarz narodzenia
pañskiego. Od 1515 w twórczo¶ci Dürera pojawia siê
równie¿ akwaforta.
Znaczenie w historii
sztuki
Najistotniejsz± z zas³ug Dürera jest jego
szczególny wk³ad w rozwój drzeworytnictwa i
miedziorytu. Nada³ drzeworytowi rangê samodzielnego dzie³a sztuki
plastycznej, doprowadzaj±c go do poziomu miedziorytu, w
którym uda³o mu siê do perfekcji opanowaæ operowanie
¶wiat³em.
Tak samo jak drzeworyt, Dürer zrewolucjonizowa³ techniki
miedziorytnicze. Sztychy takie jak Rycerz, ¶mieræ i diabe³, czy
Melancholia I przysporzy³y mu s³awy w ca³ej Europie i zapewni³y mu
oddzia³ywanie, którego z pewno¶ci± nie uzyska³by ¿adnym
swoim obrazem. Dürer - podobnie jak Tycjan czy
Micha³ Anio³ - dostrzeg³ znaczenie grafiki równie¿
w tym, ¿e sprzedawane sztychy mog± nabraæ wymiernej warto¶ci
finansowej. Swoje grafiki wydawa³ Dürer w³asnym sumptem.
Stosowane przezeñ rozwi±zania graficzne prêdko rozprzestrzeni³y siê na
ca³ym kontynencie.
Oprócz dzia³alno¶ci artystycznej Dürer zajmowa³ siê
teori± perspektywy, jest te¿ autorem traktatu o miernictwie.
Interesowa³a go równie¿ obronno¶æ miast: na podstawie jego
szkiców przebudowane zosta³y u progu XVI wieku mury obronne
Ulm.
Wybrane dzie³a
* Autoportrety Albrechta Dürera
* Madonna z dwoma anio³ami ok. 1485
* Chrystus na krzy¿u' 1500
* Objawienie Janowe 1498
* Ho³d Trzech Króli 1504
Uffizi
* Madonna i Dzieci±tko z czy¿ykiem 1512
* Czterej Aposto³owie 1526
* ¦wiêto Ró¿añcowe 1506
* Dziesiêæ tysiêcy
mêczenników 1508
* Syn marnotrawny 1496
Grafika:
* Pasja oraz Apocalypsis cum figuris,
1496–1498, cykle drzeworytów
* Rycerz, ¶mieræ i diabe³, 1513,
miedzioryt
* Melancholia, 1514, miedzioryt, 31 x 26
cm, Galeria Albertina, Wiedeñ
Przypisy
1. ↑ 1,0 1,1 (ang.) Web Gallery of Art:
Albrecht Dürer Biography.
2. ↑ (niem.) Albertina: Selbstbildnis als
Dreizehnjähriger, 1484.
3. ↑ (ang.) Web Gallery of Art: Feast of
the Rose Garlands, 1506.
Pozosta³e wspania³e
dzie³a tego wybitnego malarza - obrazy oraz grafiki - wed³ug dat ich
powstania mo¿na zobaczyæ TUTAJ.
O malarzu - bardzo ciekawy artyku³ mo¿na przeczytaæ
TUTAJ.
¼ród³o:
Mennica Polska / Wikipedia