Sklep internetowy: www.numizmatyczny.pl
7 Bryz, Rośliny chronione Zalewu Wiślanego - Mikołajek nadmorski, otwór, 2008
previous next contents

numizmatyka

Dukaty lokalne o nominałach 4 Bryzy i 7 Bryz rozpoczynają serię o ciekawej tematyce flory polskiej - "Rośliny chronione Zalewu Wiślanego".
Seria: "Rośliny chronione Zalewu Wiślanego"

Nominał:
7 Bryz
Metal: mosiądz
Średnica:
27 mm, w centralnej części okrągły otwór
Data emisji: 5.07.2008 r.
Czas trwania akcji: 5.07.2008 r. - 30.09.2008 r.

Emitent: Komunalny Związek Gmin Nadzalewowych
Producent:
Mennica Polska S.A.
Emitent: Komunalny Związek Gmin Nadzalewowych

Nakład: 20.000 szt. (rozdzielony pomiędzy 8 miast, co daje jedynie 2 500 sztuk Bryz na dane miasto)
Projektant:
Robert Kotowicz (awers), Tadeusz Tchórzewski (rewers)

Bryzy - Kruszczyk siny i Mikołajek nadmorski - rozpoczynające przewidzianą na trzy lata serię o tematyce "Rośliny chronione Zalewu Wiślanego", to dukaty lokalne, których nie powinno zabraknąć w dobrych kolekcjach. Dzięki ciekawej tematyce flory polskiej i niskiemu nakładowi z pewnością staną się niebawem poszukiwanym walorem kolekcjonerskim.

W miesiącach wakacyjnych w 8 miastach i gminach położonych nad Zalewem Wiślanym do lokalnego obiegu wprowadzone zostały dukaty lokalne o nazwie „Bryzy”. Emisja obejmuje dwa nominały dukatów: „4 Bryzy” i „7 Bryz”. Weszły one do obiegu 5 lipca w miastach tworzących Komunalny Związek Gmin Nadzalewowych: * Braniewo, * Elbląg, * Frombork, * Krynica Morska, * Nowy Dwór Gdański, * Stegna, * Sztutowo, * Tolkmicko.






Zalew Wiślany to prawdziwa skarbnica przyrody z 40 gatunkami ryb słodkowodnych i morskich, szlakiem ptasich wędrówek i ostoją dzikiego ptactwa o randze międzynarodowej. To obszar o unikalnych walorach przyrodniczych, stanowiący część europejskiego systemu obszarów chronionych NATURA 2000.

Ciekawy wizualnie i oryginalny awers Bryz zaprojektował Robert Kotowicz - wybitny twórca sztuki medalierskiej, autor wielu projektów polskich i zagranicznych monet obiegowych i kolekcjonerskich. Projekty rewersów obu dukatów są dziełem znanego medaliera i rzeźbiarza Tadeusza Tchórzewskiego - projektanta wielu monet obiegowych i kolekcjonerskich Narodowego Banku Polskiego, a także autora Pomnika Katyńskiego we Wrocławiu.

Awers obu dukatów ma jednolity wzór zawierający wpisane w półkola nazwy wszystkich promowanych miast i gmin nadzalewowych, okres ważności i nazwę emitenta, zaś w centralnej części przedstawia stylizowany wizerunek kwiatu. Natomiast rewers "4 Bryz" przedstawia kwiat rośliny o nazwie kruszczyk siny (Epipactis purpurata Sm.) - gatunek byliny z rodziny storczykowatych, występujący w Polsce w regionie nadzalewowym, m.in. w lasach Wysoczyzny Elbląskiej. Jest to roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową i umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006) w grupie gatunków rzadkich (kategoria zagrożenia R). Spośród 46 gatunków storczyków występujących w Polsce - kruszczyk siny należy do najrzadszych. Ta piękna roślina o zielonawych, różowawych lub fioletowych kwiatach objęta jest ścisłą ochroną prawną, grozi jej bowiem całkowite wyginięcie.



Natomiast rewers "7 Bryz" to dukat "z dziurką", jak w monecie 2 zł z 2003 r. poświęconej Wielkiej Orkiestrze Świątecznej Pomocy. Jest to zatem druga w historii polskiego mennictwa moneta z otworem. Na dukacie uwieczniony jest mikołajek nadmorski (Eryngium maritimum) - gatunek byliny z rodziny selerowatych, występującego na wybrzeżach mórz Bałtyckiego, Północnego, Śródziemnego, Czarnego i Atlantyku. W Polsce jest to gatunek rzadki, najczęściej spotykany na wydmach nadmorskich Mierzei Wiślanej. Objęty całkowitą ochroną mikołajek nadmorski uważany jest za jedną z najpiękniejszych polskich roślin. Łodyga mikołajka jest wzniesiona, o wysokości 30 - 40 (70) cm, górą rozgałęziająca się, cała ma sinozielony kolor. Pod ziemią pełzające kłącze, sięgające nawet do 4 m. Liście Podobnie jak łodyga - niebieskawo owoszczone. Dolne liście są niepodzielone, jajowatosercowate, piłkowane, ogonkowe i cierniste, górne 5-sieczne. Podsadki kwiatostanowe w liczbie 4 - 8 są lancetowatorównowąskie, sztywne, niektóre mają po bokach 1–3 kolce. Ciemnoniebieskie kwiaty zebrane są w jajowate, główki o długości 12 - 14 mm. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Występuje na wydmach, przystosowany jest do znoszenia suszy i wiatru. Hemikryptofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku zespołów (All.) Ammophilion borealis.

Jest to roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Największe skupisko podlega ochronie w rezerwacie przyrody "Mechelińskie Łąki". Najwcześniej w Europie mikołajek nadmorski został objęty ochroną nad Zatoką Gdańską, na mocy "Rozporządzenia policyjnego dotyczącego mikołajka", obowiązującego od 1902 roku. Obecnnie jest jednym z ulubionych motywów haftu kaszubskiego. Znajduje się ponadto w herbie miejscowości Dziwnów i Żelistrzewo.



Współczesne dukaty lokalne, wykreowane przez Mennicę Polską, nawiązują do historycznych tradycji bicia monet przez lokalnych władców oraz mennictwa miejskiego opartego na przywilejach królewskich. Obecnie dukat lokalny to przede wszystkim atrakcyjne narzędzie promocyjne, które gwarantuje osiągnięcie zamierzonych celów informacyjnych i promocyjnych w mediach oraz wśród turystów i społeczności lokalnych. W tym roku dukaty lokalne wyemituje ponad 20 miast. Ale "BRYZY" to pierwsza i jedyna do tej pory emisja o tak szerokim zasięgu terytorialnym. Przez trzy miesiące nadzalewowe dukaty będą w obiegu równocześnie w kilkunastu miejscowościach na terenie Mierzei Wiślanej, Żuław i Wysoczyzny Elbląskiej. Dukaty są nie tylko atrakcyjną pamiątką dla turystów, ale także cenionym walorem numizmatycznym, coraz chętniej kolekcjonowanym przez zbieraczy.

Dukaty lokalne - jako wyprodukowane przez Mennicę Polską S.A., czyli mennicę o ponad 240-letniej tradycji, z uwagi na niskie nakłady i ciekawe projekty szybko stały się doskonałą inwestycją.

źródło: Mennica Polska S.A. / Wikipedia

previous next contents

Valid HTML 4.0!