Data emisji monet w NBP: 19.06.2009 r.


Gratka dla kolekcjonerów, atrakcja i punkt obowiązkowy dla fanów - srebrna moneta kolekcjonerska o nominale 10 zł - pierwsza z nowej serii "Historia Polskiej Muzyki Rozrywkowej". Wspaniały hołd i upamiętnienie twórczości polskiego muzyka - Czesława Niemena.

Kolejna srebrna moneta kolekcjonerska z nowej serii to: 10 zł, Historia Polskiej Muzyki Rozrywkowej - Krzysztof Komeda (1931 - 1969), 2010.


Czesław Niemen uznawany jest za jednego z najważniejszych twórców polskiej sceny rozrywkowej, początkowo beatowej i soulowej, później zaś rockowej, progresywnej oraz jazz-rockowej i elektronicznej. Był on twórcą bezkompromisowym i niepodległym, a przy tym niezwykle oryginalnym, nie tylko na tle muzyki polskiej, ale i światowej. Stale zaskakiwał słuchaczy zarówno skalą możliwości wokalnych, jak i zakresem twórczej oraz instrumentalnej inwencji. Jego twórczość ciągle przełamywała bariery i konwencje w sztuce.


Ten fantastyczny piosenkarz i kompozytor, słynny głównie z protest-songu pod wymownym tytułem "Dziwny jest ten świat", potrafił dotrzeć do serc słuchaczy wielu pokoleń. Wiele z napisanych przez niego piosenek stało się ponadczasowymi przebojami. Hitem, który nierozerwalnie kojarzy się z tym artystą, jest melodyjny, wpadający w ucho utwór "Sen o Warszawie", do którego nawiązuje srebrna moneta poświęcona Czesławowi Niemenowi. 

Czesław Juliusz Niemen, właśc. Czesław Juliusz Wydrzycki (ur. 16 lutego 1939 w Starych Wasiliszkach koło Nowogródka, zm. 17 stycznia 2004 w Warszawie) - polski piosenkarz, kompozytor, multiinstrumentalista.

Obdarzony był głosem o szerokich możliwościach, zarówno jeśli chodzi o skalę, jak i możliwości intonacyjne i brzmieniowe; był jedną z największych indywidualności polskiej sceny rockowej, wielokrotnie w awangardzie docierających do Polski kolejnych stylów muzycznych, tworząc równolegle swoją własną, całkowicie autonomiczną muzykę.


Życiorys
Urodził się w Starych Wasiliszkach koło Nowogródka na należącej wtedy do Polski Grodzieńszczyźnie, jako Czesław Juliusz Wydrzycki. Przesiedlony do powojennej Polski w 1958 roku w ramach tzw. drugiej repatriacji. Rodzina Wydrzyckich zamieszkała w Gdańsku, gdzie Czesław rozpoczął naukę w szkole średniej muzycznej. Równocześnie występował w klubie studenckim Żak w Gdańsku, śpiewając po hiszpańsku i polsku piosenki latynoamerykańskie akompaniując sobie na gitarze. Dwie z tych piosenek pojawiły się potem na jego pierwszej płycie.

W początkach kariery, po odniesieniu pierwszych sukcesów w konkursach wykonawców amatorów, zaczął w nagrodę występować z zespołem Niebiesko-Czarni . W 1963 roku wystąpił na pierwszym festiwalu w Opolu z piosenką Wiem że nie wrócisz. Pomimo że nie dostał żadnej nagrody, stał się dzięki temu utworowi oraz piosence Czy mnie jeszcze pamiętasz? bardzo popularny (1964). Występował na koncertach w Polsce oraz we Francji. Zaczął też za namową żony oraz Franciszka Walickiego zamiast swojego nazwiska posługiwać się pseudonimem artystycznym Niemen, jako nie tylko atrakcyjniejszym marketingowo w Polsce, ale także łatwiejszym do wymówienia dla cudzoziemców. Z czasem uczynił z tego pseudonimu swoje oficjalne, urzędowe nazwisko.

Debiutował na początku lat sześćdziesiątych jako piosenkarz big bitowy - m.in. wokalista zespołu Niebiesko-Czarni, śpiewając rock and rollowe i rockowe piosenki w stylu The Beatles. Do największych przebojów pierwszego okresu należały dynamiczny utwór Czy wiesz? i sentymentalna ballada Pod papugami. Wkrótce jednak Niemen zaczął zmierzać w stronę ambitniejszej muzyki adresowanej do bardziej wymagającej młodzieży akademickiej.

Piosenka Dziwny jest ten świat - najbardziej znany z polskich protest-songów - stała się hymnem młodzieży końca lat sześćdziesiątych. Niemen jednak nie poprzestał na tym. W swej twórczości włączał się w kolejne dominujące na świecie w muzyce rockowej prądy, tworząc własne, indywidualne i charakterystyczne odmiany muzyki - od psychodelicznego rocka, przez symfonicznego rocka progresywnego (album Niemen Enigmatic z monumentalnym Bema pamięci żałobny rapsod do tekstu Norwida), aż po awangardowy jazz-rock - albumy Niemen Vol. 1 i Niemen Vol. 2 oraz muzyki elektronicznej.

Niemen początkowo grający na organach Hammonda, z wolna rozbudował swoje klawiszowe instrumentarium, dodając najpierw melotron, a potem jako pierwszy polski muzyk, syntezator Mooga. Nowoczesne i drogie wówczas wyposażenie, pozwoliło mu nagrać w 1975 całkowicie elektroniczny album Katharsis, stawiający go w jednym rzędzie z takimi awangardowymi muzykami i grupami jak Tangerine Dream, Klaus Schulze i Vangelis.


Czesław Niemen zdobył pewną popularność na Zachodzie, zwłaszcza w krajach anglosaskich (gdzie nagrał kilka awangardowych albumów), lecz mimo swego wielkiego potencjału artystycznego, nigdy nie zdołał się przedrzeć do pierwszej ligi progresywnego rocka. Pozostał czynnym muzykiem także w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku koncertując, komponując i sporadycznie nagrywając, zajmując się głównie pisaniem muzyki filmowej i teatralnej. W latach 90. zajął się również malarstwem oraz grafiką komputerową. Był wegetarianinem.

Zmarł 17 stycznia 2004 w szpitalu onkologicznym w Warszawie na raka jelita grubego. Jego zwłoki, zgodnie z ostatnią wolą artysty, zostały spopielone. 30 stycznia urna z prochami została złożona w katakumbach na Starych Powązkach w Warszawie. Żegnało go ok. 2,5-3 tysięcy ludzi, w tym oficjalni przedstawiciele władzy. W momencie rozpoczęcia pogrzebu, o godzinie 13:00, z inicjatywy Marka Niedźwieckiego, wiele stacji radiowych w Polsce wyemitowało "Dziwny jest ten świat" oddając w ten sposób hołd Niemenowi.

Od 2004 imię Czesława Niemena nosi Promenada w Częstochowie i rondo w Bielsku-Białej a także w Sopocie. Dnia 31 maja 2008 Publicznemu Gimnazjum nr 2 w Strzelcach Opolskich zostało nadane imię Czesława Niemena, jak dotąd jest to pierwsza niemuzyczna placówka oświatowa, która nosi imię Czesława Niemena. Podczas uroczystości, w której uczestniczyła żona artysty - Małgorzata Niemen - odsłonięto również pomnik piosenkarza.


Dyskografia

* 1967 Dziwny jest ten świat (LP) - pierwsza złota płyta w Polsce
* 1968 Sukces (LP)
* 1969 Czy mnie jeszcze pamiętasz? (LP)
* 1970 Enigmatic (LP)
* 1971 Niemen (2 LP, tzw. "Czerwony Album")
* 1972 Strange Is This World (LP, wyd.RFN)
* 1973 Ode to Venus (LP, wyd. RFN)
* 1973 Niemen Vol. 1 i Niemen Vol. 2 (2 LP, tzw. "Marionetki")
* 1973 Russische Lieder (LP, wyd. RFN)
* 1974 Mourner's Rhapsody (LP, wyd. RFN, Wielka Brytania, USA)
* 1975 Niemen Aerolit (LP)
* 1976 Katharsis (LP, całkowicie elektroniczna muzyka)
* 1978 Idee Fixe (2 LP + SP)
* 1979 The Best of Niemen (LP)
* 1980 Postscriptum (LP)
* 1982 Przeprowadzka (MC)
* 1989 Terra Deflorata (LP)
* 1991 Terra Deflorata (wersja rozszerzona) (CD)
* 1991 Gwiazdy mocnego uderzenia: Czesław Niemen (LP)
* 1993 Mouner's Rhapsody (wersja poprawiona i uzupełniona) (CD, wyd. USA)
* 1995 Sen o Warszawie (CD)
* 1997 Moja i twoja nadzieja'97 (CD)
* 2001 Czas jak rzeka (CD)
* 2001 spodchmurykapelusza (CD)
* 2002 od początku I (6 CD)
* 2003 od początku II (6 CD)
* 2007 41 Potencjometrów Pana Jana
* 2008 Spiżowy krzyk

źródło: NBP / Mennica Polska S.A. / Wikipedia