100 dram, Koza bezoarowa (Kozioł bezoarowy) - (łac. Capra Aegagrus) - srebrna
moneta kolekcjonerska z serii "Zwierzęta Kaukazu" bita w Mennicy
Polskiej dla Banku Centralnego Armenii.
Zagrożona fauna Kaukazu to piękna seria monet z
wizerunkami zagrożonych zwierząt kaukaskich na tle świętej
góry Ormian - Araratu.
Seria będzie składać się z 12 monet, które będą emitowane po 4 tematy rocznie.
Do chwili emisji tej monety wyemitowano już łącznie osiem monet z tej
serii: Niedźwiedź, Jeż,
Żółw, Żbik, Kaczka, Lampart (Pantera), Żmija i Pstrąg.
Zalety
tej serii to przede wszystkim: doskonała jakość monet wybitych
na zlecenie Banku Armenii w Mennicy Polskiej S.A., ciekawy i modny
temat w efektownym ujęciu oraz ekstremalnie niski nakład monet.
Wszystkie te atuty dają
gwarancję sukcesu tej serii.
Każda moneta z tej serii to krok w trwającym programie monetarnym „Dziki Świat Kaukazu - Zagrożone Zwierzęta Armenii”. Dlatego też każda z monet przedstawia
zwierzę, które jest ujęte w Czerwonej Księdze Armenii, zawierającej listę zagrożonych lub chronionych gatunków.
Problem ten został znakomicie zilustrowany dzięki Roussanie i Andrzejowi Nowakowskim. Projektanci monety uwypuklili bowiem ten fakt poprzez
dwie czerwone linie, które podkreślają nazwę gatunku danego zwierzęcia w dwóch językach: łacińskim oraz armeńskim.
This silver commemorative coin depicting Bezoar has been issued by the Central Bank of Armenia under the International Program "Wild World of Caucasus". The Program includes animals that are protected under the Red Book of Armenia.
Bezoar (Capra aegagrus) dwells mainly in the impassable rocky slopes of mountains and tries to avoid smooth mountain ranges and forestry. During the recent years the number of Bezoar within the Armenian part of the whole natural habitat has not exceeded 700 heads.
Speedy assimilation of mountainous regions makes Bezoar recede to those parts of the mountains that are useless and difficult for people’s access.
For preservation reasons, protection of Bezoar in its dwelling regions has been strengthened and the borders of the Khosrov reserve have been enlarged.
Obverse:
A superbly realistic depiction of the endangered Armenian Bezoar Ibex, surveying the rocky scrubland it calls home. The scientific (Latin genus and species) name CAPRA AEGAGRUS appears above and the animal's Armenian name appears below, while the red stripes underscoring the names emphasize its endangered status.
Reverse:
In the center, the national coat of arms of Armenia. The legend REPUBLIC OF ARMENIA in English and Armenian, as well as the date of issue and the denomination are also indicated.
Designed by Roussana and Andrzey Nowakowscy.
Minted in the Mint of Poland. The central part of the coin depicts the Beozar. In the upper part, a semicircular inscription “Capra aegagrus” (Latin name of the Beozar). In the lower part, Armenian name of the Beozar in semicircle. In both upper and lower parts of the coin, semicircular red lines referring to the Red Book of Armenia.Koza bezoarowa, kozioł bezoarowy (
Capra aegagrus) - ssak krętorogi,
protoplasta kozy domowej.
Do dzisiaj kozę bezoarową spotkać można na pustynnych obszarach
górskich południowo-zachodniej Azji, w Iranie, Afganistanie, Iraku aż
po sam Kaukaz. Występują one nawet na wysokości do 4000 m n.p.m. W
dawnych wiekach rozprzestrzeniły się także na wyspach Morza Egejskiego
i na Krecie.
Opis Jest to duże zwierzę, którego wysokość w kłębie dochodzić może do ok.
100 cm, a długość tułowia wraz z głową ma około 160 cm, długość ogona
mieści się w granicach 15-20 cm. Umaszczenie tego gatunku jest
szaro-brunatne lub rudo-brunatne z rozjaśnieniami barwy na bokach, szyi
i karku oraz ciemną pręgą wzdłuż grzbietu. W zimowej okrywie włosowej
występuje dużo delikatnego puchu, natomiast na szyi, barkach oraz
grzbiecie wyrasta stosunkowo długa grzywa.
Rogi u samic są niewielkie, u samców natomiast osiągają nawet 150 cm
długości. U kozła mają one kształt bocznie spłaszczony, ostrą przednią
krawędź wraz z licznymi zgrubieniami. Wyrastają od nasady prosto do
góry, później zakrzywiając się ku tyłowi w formie szablastej lub
sierpowej i wierzchołkiem zwróconym do przodu.
Ciekawostką jest pochodzenie ich nazwy - od perskiego słowa
bezoar,
które oznacza odtrutkę. Wzięło się to stąd, że w żołądkach tych
zwierząt znajdowano twarde zlepki resztek pokarmowych, złożone z
sierści oraz włókna roślin pomieszanego z żywicą, którym w
średniowieczu przypisywano właściwości lecznicze, a zwłaszcza
przeciwjadowe.
UdomowienieKoza bezoarowa uważana jest za praprzodka ras kóz udomowionych, u
których występuje szablista forma rogów. O jej bliskim pokrewieństwie z
kozami domowymi świadczą pewne cechy morfologiczne, a także łatwość w
uzyskiwaniu płodnego potomstwa w krzyżowaniu z udomowionymi kozami.
Zjawisko takie ma często miejsce w stadach znajdujących się na Krecie.
Armenia, Republika Armenii - państwo na Zakaukaziu, graniczące od północy z Gruzją, od południa z Iranem i z azerbejdżańską eksklawą Nachiczewan, od wschodu z Azerbejdżanem, od zachodu z Turcją. Niepodległość uzyskała w 1991 r. w związku z rozpadem ZSRR. Armenia nie ma dostępu do morza. Stolica Armenii to obecnie Erywań, jest też największym miastem w kraju. Od 1991 roku należy do Wspólnoty Niepodległych Państw.
